Süperkritik karbondioksit akışkan ortamında (susuz) pamuğun hidrofilleştirilmesi ve ağartılması

Abstract

Bu tezde yenilikçi süperkritik karbondioksit (scCO2) akışkan ortamında işlem (susuz) teknolojisinin pamuklu mamüllerin hidrofilleştirme ve ağartmasında kullanılabilirliğini ispatlayarak çevre dostu ve sürdürülebilir tekstil üretimine katkı sağlamak hedeflenmiştir. Tezde önerilen süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamında (susuz) pamuk hidrofilleştirme ve ağartma işlemleri incelenen literatüre göre dünyada ilk kez gerçekleştirilmiştir. Pamuk lifi dünyada en çok üretilen ve tüketilen doğal liftir. Türkiye tekstil sektörü için de pamuğun özel bir yeri bulunmaktadır. Pamuk ön terbiyesinde çok önemli miktarda temiz su harcanmaktadır. Klasik pamuk ön terbiyesi haşıl sökmeyi takip eden bir enzimatik ya da alkali hidrofilleştirme ve genellikle de hidrojen peroksit kullanımıyla gerçekleştirilen bir ağartma adımı içerir. Tezde hidrofilleştirme ve ağartma işlemleri klasik alkali hidrofilleştirme ve hidrojen peroksit ağartması referans alınarak süperkritik karbondioksit ortamda gerçekleştirilmiştir. Yöntem kısmında tartışıldığı üzere işlemlere literatür referans alınarak seçilen sıcaklık, basınç ve sürelerde başlanacak süperkritik karbondioksit ortamında denemeleri süre-sıcaklık-süre-konsantrasyon ve yardımcı madde ilavesi optimizasyonları ile sürdürülerek sonuçlar çeşitli testlerle karşılaştırılmıştır.

This thesis aims to realize waterless scouring and bleaching of cotton in supercritical carbondioxide (scCO2) medium in order to support environmentally friendly and sustainable textile finishing. The proposed approach namely waterless scouring and bleaching of cotton fiber in supercritical carbondioxide (scCO2) medium is a novel approach and has not been reported before in the surveyed literatue. Cotton is the most widely produced and used natural fiber with a popular use in Turkish textile industry. Considerable amounts of water is used during cotton fiber pre-treatment. Conventional pre-treatment steps include a desizing step followed by scouring and bleaching steps. In this thesis, reference (control) treatments will be the conventional scouring (hydrophilizing) and bleaching processes. The tested treatments will be scouring (hydrophilizing) and bleaching of cotton with supercritical carbondioxide (scCO2) fluid technology. The initial pressure, temperature and times were determined according to the literature and several optimization trials by changing time, temperature, concentration and additives and related auxiliaries are planned.