Kırsal mimari miras, kırsal turizm ve kırsal kalkınmanın sürdürülebilir bütünleşik yönetimi: İznik kırsalı

Abstract

Kırsal alanlarda gerçekleştirilen ve yöreye özgü etkinlikler ile kırsal yaşam kültürünün izlenip deneyimlenebildiği kırsal turizm faaliyetlerinde kırsal mimari miras yapıları önemli yerel unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde ekonomik, sosyal ve çevresel zorluklarla karşı karşıya olan kırsal alanlardaki miras değerlerinin dönüştürücü gücü, sürdürülebilir kırsal kalkınmanın temel bileşenlerinden biri olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda; kırsal kalkınma, kırsal turizm ve kırsal mimari miras çalışmalarının birbirlerini bütünleyerek, birlikte gerçekleştirilmesi oldukça önemlidir. Olaya ve sürece yönelik farklı yaklaşımlar, farklı yasa ve yönetmelikler ile farklı aktörlerin olduğu bu çok boyutlu çalışmaların birlikte ele alınmasında, yol gösterici, bütünleşik bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Bu sorundan yola çıkılarak; tezde kırsal mimari mirasın kırsal turizm yolu ile kalkınma amaçlı sürdürülebilirliğinin sağlanabileceği bir model önerisi ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma alanı olarak doğal, tarihi ve kültürel değerleri, kırsal mimari miras öğeleri ve kırsal turizm potansiyelleri ile İznik kırsalı seçilmiştir. Yöntem olarak, kırsal alan çalışmaları ve paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nitel bir araştırma sürecinin izlendiği çalışmada; yerinde gözlem, fotoğrafla belgeleme, not alma, rehberli gezi ve derinlemesine görüşme gibi çoklu veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Alan çalışmalarında toplanan veriler hazırlanan envanterlere işlenmiş, paydaş görüşmeleri içerik analizi ve karşılaştırma yöntemi ile değerlendirilmiştir. Alan çalışmaları ve görüşme sonuçlarına göre, kırsal mimari mirasın kırsal turizm ve kırsal kalkınma ile bütünleşmesi amacıyla eylem önerileri ve sürdürülebilir bütünleşik yönetim modeli önerisi oluşturulmuştur. Terk edilme ve miras değerlerini kaybetme riski taşıyan kırsal alanlar için örnek teşkil eden bu çalışmanın, koruma, turizm ve kalkınma çalışmalarının bütünleştirilmesinde yol gösterici olması düşünülmektedir.Architectural heritage structures stand out as important local elements in rural tourism activities, where activities specific to the region are carried out in rural areas and rural life culture can be observed and experienced. Today, the transformative power of rural heritage values in rural areas facing economic, social, and environmental challenges is recognized as one of the key enablers of sustainable development. In this context, it is very important that rural development, rural tourism and rural architectural heritage activities are carried out together and complement each other. There is a need for a guiding, integrated approach in handling these multidimensional studies, which involve different approaches to the event and the process, different laws and regulations, and different actors. Based on this problem, this thesis aims to propose a model that can ensure the sustainability of rural architectural heritage for development through rural tourism. The rural area of Iznik was selected as the study area with its natural, historical and cultural values, rural architectural heritage elements and rural tourism potential. As a method, rural area studies and interviews with stakeholders were carried out. In the study, which followed a qualitative research process, multiple data collection methods such as on-site observation, photographic documentation, note-taking, guided tours and in-depth interviews were used. The data collected during the field studies were processed into prepared inventories, and stakeholder interviews were evaluated using content analysis and comparison methods. Based on the results of field studies and interviews, action proposals and a sustainable integrated management model example were created for the integration of rural architectural heritage with rural tourism and rural development. This study, which sets an example for rural areas at risk of abandonment and loss of heritage values, is thought to be a guide in the integration of conservation, tourism and development studies.