Kemoterapiye bağlı gelişen nöropatiye karşı venlafaksinin koruyucu etkinliğinin araştırılması

Abstract

Amaç: Taksanlar meme kanseri, küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK), over kanseri, baş-boyun tümörleri gibi birçok malignitenin tedavisinde yaygın olarak kullanılmakta olan kemoterapi ilaçlarıdır. Bu ajanların oluşturduğu toksisite kemik iliği supresyonu (özellikle nötropeni), hipersensitivite reaksiyonları, cilt reaksiyonları, ödem ve nörotoksisiteyi kapsamaktadır. Nörotoksisite bu ajanlarla kümülatif olarak ortaya çıkan ve doz kısıtlayıcı olabilen önemli bir yan etkidir. En göze çarpan nörotoksisite duyusal nöropatidir. Taksanlara bağlı gelişen nöropatinin mekanizması hala tam olarak bilinmemektedir. Taksanların hücre içi mikrotübüllerde agregasyonlar oluşturdukları bilinmektedir. Nöronal hücrelerin mikrotübüllerinde oluşan bu anormal agregasyon sonucu nöropati oluşmaktadır. Son zamanlarda yeni kuşak antidepresif ajanlardan biri olan venlafaksinin kemoterapiye bağlı nöropatik semptomların tedavisinde kullanılabileceği belirtilmektedir. Bu çalışmada, paklitaksel ve dosetaksel ile birlikte venlafaksin kullanımının nörotoksisite üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Ocak 2004-Eylül 2004 arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı'nda solid tümör nedeniyle paklitaksel veya dosetaksel bazlı kemoterapi planlanan 22 hasta çalışmaya dahil edildi. A grubunda bulunan 12 hastaya sadece kemoterapi (dosetaksel veya paklitaksel içeren), B grubunda bulunan 10 hastaya ise kemoterapinin ilk dozuyla birlikte venlafaksin 75 mg gün tedavisi başlandı. Tüm hastaların, kemoterapiye başlanmadan önce ve son uygulanan kemoterapiyi takiben total nöropati skorları (TNS) ve vizüel analog skala tespit edildi. Bulgular: Çalışmada grupların TNS ve VAS skorları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Sonuç: Sonuç olarak, venlafaksinin taksana bağlı kemoterapi rejimleri neticesinde gelişen nöropatide koruyucu bir etkinliğinin olmadığı kanaatine varıldı.

Objective: Taxanes are widely used chemotherapeutic agents in the treatment of several malignancies including breast, non-small cell lung, ovarian and head and neck cancers. Toxicity of these agent; includes bone marrow suppression (principally neutropenia), hypersensitivity reactions, cutaneous reactions, edema and neurotoxicity. Neurotoxicity develops cumulatively and is among the most important and dose limiting toxicity of these agents. The most prominent neurotoxicity is sensory neuropathy. The precise mechanism for taxane-induced neuropathy is still unknown. The taxanes are known to promote aggregation of intracellular microtubules. Abnormal aggregation of microtubules in the neuronal cells may cause this neuropathy. Recently, a novel antidepressant agent venlafaxine was reported to have a preventive role in the chemotherapy-induced neurotoxicity. In this study, we aimed to investigate the protective effect of venlafaxine against paclitaxel- and docetaxel-induced neurotoxicity while using it with paclitaxel and docetaxel. Material and Methods: Between January 2004 and September 2004 in the Department of Oncology, School of Medicine, Uludag University, 22 patients with solid tumors planned to receive paclitaxel or docetaxel based chemotherapy were enrolled in the study. 12 patients in group A were treated with chemotherapy alone while 10 patients in group B were treated with chemotherapy plus venlafaxine (75 mg/day). Total neuropathy scores (TNS) and pain scores (VAS) were determined for all patients before chemotherapy and after the last course of chemotherapy. Remits: There was no statistically significant difference in terms of TNS and VAS scores between groups A and B. Conclusion: As a result, we decided that venlafaxine had no protective effect on neuropathy induced by taxane-dependent chemotherapy regimes.