İstanbul Devlet Tiyatrolarında 1990-2000 yılları arasında sergilenen oyunlarda cinsellik ve erotizm kodlayıcılarının sunumu

Abstract

Bu çalışmada derlem olarak anlatım olanaklarını gözlemleme açısından çeşitlilik ve verimlilik sağlayan senaryolar kullanılmıştır. Senaryolar, 1990-2000 yılları arasında, İstanbul Devlet Tiyatrolarında sergilenmiş ve İstanbul Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Dramaturgi arşivlerinde bulunan tüm Türkçe metinlerle sınırlandırılmıştır. Gösterilmek üzere hazırlanan metinlerde bulunan parantez içi açıklamalar, talimatlar ve ön oyun adı verilen özetlerin cinsellik / erotizmin kodlanmasında en az dil birimleri kadar önem taşıdığı ön görüsüyle cinsellik / erotizm kodlayıcıların sunumu bu metinler üzerinden araştırılmıştır. Senaryolara has olan bu nitelikler, özellikle yasaklı addedilen kavramların açık açık sunulamadığı durumlarda vericinin elini güçlendirmekte; imalar, çağrışımlar ve bedensel temaslar üzerinden iletilmeye meyilli olan cinsellik / erotizmi yazılı metin üzerinden tespit edebilmeyi kolaylaştırmaktadır. Çalışmanın temelini oluşturan söz konusu kodlayıcılar hem dilsel hem dil ötesi ögeler dikkate alınarak tespit edilmiş, bağlam içindeki ve metin üreticinin yüklediği görev ve anlamları göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Dilin var olan imkânları içinde bir inceleme modeli oluşturulmuş olup cinsellik / erotizm kodlamada mevcut olanakların her birinden yararlanıldığı görülmüştür.

In this study, scenarios that provide diversity and efficiency in terms of observing expression possibilities are used as corpus. The scenarios were exhibited at Istanbul State Theaters between 1990 and 2000, and were limited to all Turkish texts in the dramaturgy archives of the Istanbul State Theaters General Directorate. The presentations of sexuality / eroticism encoders were investigated with the foresight that the explanations in brackets, instructions and abstracts called pre-play in the texts prepared for demonstration are at least as important as language units in the coding of sexuality / eroticism. These characteristics, which are unique to the scenarios, strengthen the transmitter's situation, especially in cases where the concepts deemed prohibited cannot be clearly presented; It makes it easier to identify sexuality / eroticism, which tends to be transmitted through implications, associations and bodily contacts, through written text. The aforementioned coders, which form the basis of the study, were determined by taking into account both language and trans language elements, and evaluated by considering the roles and meanings imposed by the text producer within the context. An examination model was created within the existing possibilities of language, and it was seen that each of the existing possibilities was used in coding sexuality / eroticism.