Mantar üretim alanlarında mantar sineği Lycoriella ingenua dufour (Diptera: Sciaridae)'a karşı entomopatojen nematod steinernema feltiae filipjev (Rhabdıtıda: Steınernematıdae)'in kullanımının mantar verimi üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'de kültür mantarı Agaricus bisporus üretiminde mantar sineklerine Lycoriella ingenua Dufour (Diptera: Sciaridae) karşı entomopatojen nematod (EPN) Steinernema feltiae Filipjev (Rhabditida: Steinernematidae) farklı dozlarının mücadele potansiyelini ve bu potansiyelin mantar verimi üzerindeki etkilerini hedeflemektedir. Bu çalışma kapsamında, çift doz uygulamaları üretimi takip eden 3-7, 7-14, ve 3-14 günlerde her uygulamada 2.50 × 10^8 EPN/300 m² nematod ve tek doz uygulamaları üretimi takip eden 3, 7, ve 14. günlerde 5.00 × 10^8 EPN/300 m² dozları kullanılarak, mantar üretim odalarında uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Kontrol için mantar sineklerine ruhsatlı olan Rufast isimli Acrinathrin etken maddeli kimyasal ilaç tek doz şeklinde kullanılmıştır. Farklı doz ve farklı zamanlarda yapılan uygulamalar sonucunda kompostun mantar verim ölçümleri, en yüksek 3-7. günde %28.56 ile her günde 2.50 × 10^8 EPN/300 m² dozunda, en düşük verimin ise %22.78 ile kontrol grubunda olduğunu göstermiştir. Kompost veriminde EPN uygulamaları ortalama en yüksek %3.5 verim farkı gözlenmiştir. Ek olarak mantar sapından gözlemlenen mantar kalitesinde de artış gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, EPN uygulanmasının kimyasal mücadeleye göre mantar veriminde anlamlı bir artış sağlandığını ortaya koymaktadır. Literatürde yer alan benzer çalışmalarla uyumlu olarak, EPN'lerin mantar sineklerini etkin bir şekilde mücadele ettiği ve mantar üretiminde verim artışı sağladığı doğrulanmıştır. Çalışmanın özgün değeri, S. feltiae’nin biyolojik mücadele ajanı olarak kullanımının kimyasal pestisitlere sürdürülebilir bir alternatif sunması ve ekonomi ile çevresel açıdan faydalı bir çözüm olmasıdır. Bu bulgular, S. feltiae’nin mantar üretiminde yaygın olarak kullanılması için önemli bir temel oluşturarak, biyolojik mücadele stratejilerinin tarımda daha etkili ve yaygın kullanılmasına katkıda bulunmaktadır.This study aims to investigate the potential control effects of different doses of the entomopathogenic nematode (EPN) Steinernema feltiae Filipjev (Rhabditida: Steinernematidae) against mushroom flies (Lycoriella ingenua Dufour, Diptera: Sciaridae) in the cultivation of Agaricus bisporus in Turkey, and to evaluate its impact on mushroom yield.Within the scope of this study, double dose applications were carried out in mushroom production rooms using 2.50 × 10^8 EPN/300 m² nematodes in each application on days 3-7, 7-14 and 3-14 following production and single dose applications were carried out in mushroom production rooms using 5.00 × 10^8 EPN/300 m² on days 3, 7 and 14 following production. For control, a single dose of a chemical pesticide called Rufast containing Acrinathrin, which is licensed against mushroom flies, was used. As a result of applications made at different doses and at different times, the mushroom yield measurements of the compost were the highest on days 3-7. 28.56% per day at a dose of 2.50 × 10^8 EPN/300 m² per day, and the lowest yield was 22.78% in the control group. In compost yield, an average of 3.5% yield difference was observed between EPN applications. In addition, an increase was observed in the quality of mushrooms observed from the mushroom stem. These results show that EPN application provides a significant increase in mushroom yield compared to chemical control. In line with similar studies in the literature, it has been confirmed that EPNs effectively control mushroom flies and increase yields in mushroom production. The unique value of this study lies in the use of S. feltiae as a biological control agent, offering a sustainable alternative to chemical pesticides while benefiting both the economy and the environment. These findings provide a solid foundation for the wider adoption of S. feltiae in mushroom production, contributing to the more effective and widespread implementation of biological control strategies in agriculture.