Laminektomi sonrası epidural fibrozisi önlemede lokal uygulanılan biyomateryallerin nörolojik, radyolojik ve histopatolojik bulgularının karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada laminektomi sonrası epidural fibrozisi önlemek amacıyla lokal uygulanılan biyomateryallerin nörolojik, radyolojik ve histopatolojik bulgularının karşılaştırılması amaçlandı. Toplam 25 adet, erişkin Wistar Albino sıçan; Grup I (kontrol grubu, n=5) L3-4 dorsal laminektomi sonrası bölgeye lokal serum fizyolojik, grup II (GRII) (n=5) L3-4 dorsal laminektomi sonrası otolog yağ doku, grup III (GRIII) (n=5) L3-4 dorsal laminektomi sonrası lokal otolog serebrospinal sıvı (SSS) ve grup IV (GRIV) (n=5) L3-4 dorsal laminektomi sonrası hyaluronik asit uygulaması olmak üzere gruplandırıldı. SSS 5 adet sıçandan alındı. Sıçanlara preoperatif ve postoperatif 1, 7, 15, 30 ve 45. günlerde Tarlov Skorlaması; preoperatif, postoperatif 1 ve 45. günlerde radyografik görüntüleme yapıldı. Sıçanlar 45. günde sakrifiye edildi ve vertebra histopatolojik olarak incelendi. Tarlov ve histopatolojik verilere istatistiksel analiz yapıldı. Tüm gruplarda benzer motor fonksiyonlar gözlendi. Grupların ölçüm zamanları yönünden grup içi ve gruplararası değerlendirmesinde anlamlı fark bulunmadı (p>0,05). Radyolojik olarak postoperatif 45. günde GRII’de bir sıçanda osteofit, GRIV’te birer sıçanda spondilolistezis ve osteofit belirlendi. Histopatolojik değerlendirmede gruplararası karşılaştırmada fibroblast dansitesi, epidural fibrozis, araknoid fibrozis ve yangısal hücre infiltrasyonu en yoğun GRI>GRII>GRIV>GRIII şeklindeydi. GRI ve GRIII arasında fibroblast dansitesi (p=0,0026), epidural fibrozis (p=0,0022), araknoid fibrozis (p=0,0015) ve yangısal hücre dansitesi (p=0,0036) istatistiksel olarak anlamlıydı. GRI, GRII ve GRIV arasında ise istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p>0,05). Sonuç olarak, sunulan çalışmada histopatolojik veriler göz önünde bulundurulduğunda laminektomi sonrası lokal otolog yağ grefti ve hyalüronik asit kullanımının epidural fibrozis oluşumunu benzer düzeyde önlediği ancak fibroblastik yoğunluğun azaltılmasında, epidural fibrozisin ve dural adezyonların önlenmesinde en etkin materyalin serebrospinal sıvı olduğu belirlenmiştir.The aim of this study was to compare the neurological, radiological and histopathological findings of biomaterials applied locally to prevent epidural fibrosis after laminectomy. A total of 25 adult Wistar Albino rats were devided into groups as follows: Group I (control group, GRI, n=5) received local physiological serum after L3-4 dorsal laminectomy, group II (GRII) (n=5) received autologous fat tissue after L3-4 dorsal laminectomy, group III (GRIII) (n=5) received local autologous cerebrospinal fluid (CSF) after L3-4 dorsal laminectomy, and group IV (GRIV) (n=5) received hyaluronic acid after L3-4 dorsal laminectomy. CSF were collected from 5 rats. All rats underwent Tarlov Scoring on preoperative and postoperative 1st, 7th, 15th, 30th, and 45th days; and radiographic imaging was performed on preoperative, postoperative 1st, and 45th days. The rats were sacrificed on the 45th day, and the vertebral segments were examined histopathologically. Statistical analysis was performed on Tarlov’s scoring and histopathological data. At the end of the study, similar motor functions were observed in all groups. No significant difference was found in the intra- and inter-group evaluations of all groups in terms of measurement times (p>0.05). Radiologically, on postoperative day 45, osteophytes were detected in one rat in GRII, and spondylolisthesis and osteophytes were detected in each one rat in GRIV. In the histopathological evaluation, in the inter-group comparison, fibroblast density, epidural fibrosis, arachnoid fibrosis and inflammatory cell infiltration were most intense as GRI>GRII>GRIV>GRIII. Fibroblast density (p=0.0026), epidural fibrosis (p=0.0022), arachnoid fibrosis (p=0.0015) and inflammatory cell density (p=0.0036) were statistically significant between GRI and GRIII. There was no statistically significant difference between GRI, GRII and GRIV (p>0.05). In conclusion, considering the histopathological data in the presented study, it was determined that the use of local autologous fat graft and hyaluronic acid after laminectomy prevented the formation of epidural fibrosis at a similar level, but the most effective material in reducing fibroblastic density and preventing epidural fibrosis and dural adhesions was cerebrospinal fluid.