2023 Cilt 28 Sayı 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Publication Open Access Plastic joining methods: Ultrasonic and vibration welding(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-25) Kıyılı, OnurPlastic welding is a common method for manufacturing parts that can’t be molded and has a complex geometry such as the part that has undercuts. The process is suitable for mass production, cheap and meets automotive requirements. The process helps the zero-emission target of the automotive industry, due to the biggest obstacle of the plastic use in this sector was the moldability of the complex geometries. Most of the engine parts such as thermostat, water pump etc. can’t be molded as one piece. These engine components are manufactured by helping the plastic welding and decrease the weight of the automobile, therefore, improving fuel efficiency. Plastic welding technology has become more important especially in electrical vehicles, because metal to plastic replacement has a significant role in decreasing the weight of the vehicle. Selecting the welding method according to the polymer properties and the geometry of parts are the most important factors for the application area. All of the welding methods are basically based on the remelting of the welding surfaces of the parts and the consolidation of them under the pressure. In this paper, the vibration welding and the ultrasonic welding methods have been inspected. The most effective parameters of both processes have been discussed and shown.Publication Open Access Green photocurable phosphorus containing coatings on cotton fabrics(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-03) Yıldız, ZehraIn this work, a bio-based, lightweight, coated cotton fabric by using a cleaner manufacturing method, “photocuring” was proposed in order to be used as an alternative to the conventional heat-, solvent-, and waterbased outdoor textile (tarpaulin, tent, etc.) manufacturing. For this purpose, photocurable bio-based phosphorylated oligomer was synthesized with the reaction between a monomethacrylate functional phosphorus containing monomer and epoxidized soybean oil (ESBO). The synthesized phosphorylated ESBO (P-ESBO) oligomer was used in cotton fabric coatings in different proportions and photocured with UV light exposure. The effects of the amount of P-ESBO oligomer in the formulation on the crystalline morphology, mechanical, thermal, surface wettability, flammability, and abrasion resistance properties of the cotton fabrics were all searched. It was revealed that the increasing amount of P-ESBO oligomer in the formulation increases the drapeability and tensile strength of the fabrics with enhanced flame resist property by giving higher char yields. Besides, phosphorylated oligomer also acted as an adhesion promoter between the fabric surface and coating layer resulting a better abrasion resistance property.Publication Open Access Pamuklu dokuma havlu kumaşların ozon gazı ile ağartılması(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Türkçen, Sevil; EREN, SEMİHA; ÖZTÜRK YILMAZ, MERVE; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği; 0000-0002-2326-686X; 0000-0001-8356-2321Bu çalışmada yenilikçi bir yöntem olan ozonlamanın havlu kumaşların ağartılmasında farklı pH (3,5,7,9,11) değerlerindeki etkinliği araştırılmıştır. 5 l/dk ozon gaz akış oranında 15 ve 45 dakika boyunca ozonlama işlemleri yapılmıştır. Ozonlaması yapılan havlu kumaşlara haşıl sökme tayini, beyazlık, hidrofilite, kopma mukavemeti testleri yapılmıştır. Ağartması yapılan kumaşlar bir sonraki aşamada boyanmıştır. Boyaması yapılan kumaşların renk ölçümleri ve haslık testleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre pH 3, pH 5 ve pH 7’deki 45 dakika boyunca yapılan beyazlık, kopma mukavemeti, haslık ve renk ölçüm testleri sonuçları konvansiyonel yönteme göre iyi çıkmıştır.Publication Open Access AISI 1050 çeliği üzerine inconel 718 lazer dolgu kaynağının morfolojisi, mikroyapısı ve mekanik karakterizasyonu(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-05-08) Arı, Ali; Karagöz, Taner; Arslan, Orhun; Bayram, Ali; BAYRAM, ALİ; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0001-7311-8358Bu çalışma kapsamında, Inconel 718 tozunun AISI 1050 imalat çeliği üzerine lazerle dolgu kaynağı işlemi uygulandı. Bu işlem sırasında, dispersiyonun mekanik özellikler üzerindeki etkisini analiz etmek için, ilgili parametrelerde üretilen numuneler üzerinde ampirik bir çalışma gerçekleştirildi. Sonuçlar, kopma gerilmesi ve süneklik için yüksek sapmalar olduğunu göstermektedir. Bu dağılım, biriken malzemede gözenekliliğin varlığından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, en iyi sonuçlar merkez bölgedeki numunelerden alınırken, dış bölgelerden alınan numuneler üzerinde yapılan testler kopma gerilmesi ve süneklik için daha düşük değerler göstermiştir. Bunun yanında sertlik değerleri incelendiğinde ısıdan etkilenen bölgenin ana malzemeden daha sert olduğu ve bu da ısıdan etkilenen bölgenin soğuma hızından kaynaklandığı görülmüştür. Buna ilaveten de Laves fazı, zamanla kırılmaya yol açan mikro boşlukların üretilmesinin ana nedeni olduğu anlaşılmıştır.Publication Open Access C-Bandında frekans seçici yüzey tasarımı ve analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-28) Barış, Yağmur; Yalçın, Uğur; YALÇIN, UĞUR; Bursa Uludağ Üniversitesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-0303-0198Belirlenen frekans aralığında yüzeye gelen elektromanyetik dalgaların iletim, yansıma veya soğurma özelliği göstermesini sağlayan periyodik yapılara frekans seçici yüzeyler (FSY) denir. Çalışmada üç farklı geometrik şekle sahip FSY tasarlanmıştır. Tasarlanan yapıların temel iletim karakteristiğini bozmadan, birim hücreleri üzerinde optimizasyon çalışmaları yaparak, kullanılan parametrelerin değiştirilmesinin, s parametreleri, rezonans frekansı, bant genişliği ve maksimum soğurma değerine etkisi incelenmiştir. Cbandında (4 GHz–8 GHz) gerçekleştirilen çalışmalarda -10 dB kazanç değerinde bant genişliğini arttırabilmek için tasarlanan iki yapının üst üste birleştirilmesiyle yeni bir ultra geniş bantlı (UGB) FSY elde edilmiştir. Elde edilen yeni UGB FSY ile radar kesit alanının (RKA) azaltılması amaçlanmıştır. Tasarıma ait benzetim ve analizler CST Studio Suite 3D programı ile gerçekleştirilmiştir.Publication Open Access Ozon temas tanklarının hidrolik ve karışım verimlerinin iyileştirilmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Kızılaslan, Mehmet Anıl; Demirel, Enderİçme sularının dezenfeksiyon maliyetleri kentleşme, nüfus artışı ve yüksek enerji kullanımı nedeniyle her geçen gün artmaktadır. Ozon ile içme sularının dezenfeksiyonu ön dezenfeksiyon yöntemi olarak ülkemizde bazı içme suyu arıtma tesislerinde kullanılmakta olup Dünya’da giderek yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde de yakın zamanda ozonla dezenfeksiyon sürecinin yaygınlaşacağı beklenmektedir. Bu çalışmada, bir içme suyu arıtma tesisinde bulunan ozon temas tankının hidrolik ve karışım verimleri sayısal benzetimler ile değerlendirilmiştir. OpenFOAM açık kaynak kodlu yazılımı kullanılarak gerçekleştirilen sayısal benzetimler ile öncelikle akım yapısı detaylı olarak incelenmiştir. Daha sonra, Üç Yarıklı Perde (ÜYP) ve Gözenekli Perde (GP) tasarımları tank içerisinde uygulanarak akım yapısındaki değişimler elde edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde bozunmasız izleyici sayısal benzetimleri ile tankın hidrolik ve karışım verimleri Klasik Perde (KP), ÜYP ve GP tasarımları için ayrı ayrı değerlendirilerek tankın verim artışı değerlendirilmiştir.Publication Open Access Organomineral gübre kullanımının toprak azot proseslerine etkisi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Yiğit, Çiğdem Yazgan; DİNDAR, EFSUN; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-4572-2512Bu çalışmanın amacı, uygun koşullar altında katı organomineral gübre ile gübrelemenin toprağın azot prosesleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Organomineral gübre dozlarının azot süreçlerine etkisini değerlendirmek için, 100 g toprak örneği farklı miktarlarda (20 ve 40 g kg–1 ) organomineral gübre ile muamele edilmiştir. Örnekler daha sonra 15 ve 30 gün süreyle kontrollü koşullar altında karanlıkta 28° C'de inkübe edilmiştir. Alınan örneklerde NH4-N, NO3-N, arginin amonifikasyon oranı, nitrifikasyon potansiyeli belirlenmiştir. Sonuçlar, organomineral gübre uygulamasının toprak verimliliği üzerindeki etkisini belirlemede toprak azot proseslerinin biyoindikatör olarak kullanılabileceğini göstermiştir. 20 ve 40 g kg–1 organomineral gübre ile muamele edilmiş topraklarda amonyum azot seviyelerinin, sırasıyla %71 ve %73 oranında arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, amonifikasyon oranı, inkübasyon sonunda %61-80 oranında artmıştır. Topraklar nitrat içerikleri bakımından değerlendirildiğinde, her iki dozda yapılan organomineral gübre muamelesinin nitrat konsantrasyonlarını düşürerek nitrifikasyon potansiyelini baskıladığı tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, organomineral gübre kullanımı ile bitkilerin azot kullanım verimliliğini artırabileceğini, böylece karasal ekosistemlerin üretkenliğini geliştirebileceği sonucuna varılmıştır. Sürdürülebilir bir tarım için organomineral gübre kullanımı ile aşırı gübre kullanımının neden olduğu çevre sorunlarını azaltabileceği ve toprak kalitesini artırarak tarım verimliliğini artırabileceğini göstermektedir.Publication Open Access Prekast öngerme kirişli köprünün yapım aşamaları dikkate alınarak zaman tanım alanında doğrusal olmayan analiz yöntemiyle performansının belirlenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Çavdar, Özlem; Sarıgün, OsmanMühendislik yapılarının tasarımında gerekli olan yapısal çözümlemelerin gerçekçi sonuçlar verebilmesi için tasarım aşamasında yapının inşa aşaması, süresi ve yapıya esas beton, çelik gibi malzemelerin bu süre zarfında meydana gelecek değişimleri ile beraber dinamik etkilerin de dikkate alınması gerekmektedir. Çalışma kapsamında karayolu köprüsünün uygulama modeli üzerinde gerçekleştirilecek sonlu eleman analizleriyle yapı tasarımlarının sadece servis durumu ve yapım aşamalarını dikkate alacak şekilde değil, zaman tanım alanında gerçek ivme kayıtlarının da kullanılarak dinamik çözümlenmesi gerekliliği amaçlanmıştır. Model olarak seçilen Çirmiş Köprüsü üç eşit açıklığa sahip olup toplam 96 metre uzunluğundadır. Köprü üst yapısı, tabliye ve öngerme kirişlerden oluşmaktadır. Bu tip köprülerin tasarım esaslarında kullanılan AASHTO, TS 3233 Yönetmelikleri ve TCK Yol Köprüleri Teknik Şartnamesi dikkate alınarak köprü üst yapısının model güvenilirliği sağlanılıp çözümlemelere başlanılmıştır. Dinamik etkilerin tespiti amacıyla TBDY-2018 kapsamında belirtilen kurallar çerçevesinde gerçekleştirilen zaman tanım alanında doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz ile doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Zaman tanım alanında doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz sonuçlarının yapı elemanlarında daha yüksek kesit tesirleri ve yer değiştirme değerleri verdiği gözlemlenmiştir. Ülkemizin aktif fay kuşağında yer almasından dolayı yapı tasarımlarının, zaman tanım alanında gerçek ivme kayıtlarının da kullanılarak dinamik çözümlenmesi gerekmektedir.Publication Open Access Çelik cüruflarının yol dolgu malzemesi olarak kullanımında drenaj performansının sayısal analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Sarıahmetoğlu, Ayşegül Bayın; Korkmaz, Bilal; Hatipoğlu, Mustafa; Dayıoğlu, Aslı YalçınBu çalışmada, Amerikan Karayolları Müdürlüğü FHWA (Federal Highway Administration) tarafından geliştirilmiş bir yazılım olan DRIP (Drenage Requirement in Pavements) aracılığıyla, demir çelik endüstrisi atık malzemesi olarak ortaya çıkan çelik cüruflarının hidrolik iletkenliğinin drenaj süresi ve karayolu temel tabakasının kalınlığı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Analizlerde üçü elektrik ark fırını (EAF), bir tanesi pota fırını (PF) cürufu olmak üzere dört farklı tesisten elde edilmiş çelik cürufu (SS), ayrıca drenaj performansının karşılaştırması ve kontrol amacıyla bir adet tabii zemin malzemesi kullanılmıştır. Drenaj yüzdesi (U), temel tabakası kalınlığı (H) ve hidrolik iletkenlik (k)’in drenaj süresi üzerindeki etkisi incelenmiş olup analizler sonucunda ince dane içeriğinin ve hidrolik iletkenliğin, özellikle drenaj süresini, drenajın %40’ı tamamlandıktan sonra önemli ölçüde etkilediği görülmüştür. Ayrıca, temel kalınlığının arttırılması, drenaj süresinde ciddi bir azalmaya neden olmaktadır. Kontrol malzemesi ile farklı tesislerden elde edilmiş çelik cürufu malzemesinin performansları karşılaştırıldığında, özellikle elektrik ark fırını çelik cürufu malzemelerinin drenaj özelliklerinin yol dolgusu malzemesi olarak kullanımında tatmin edici sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.Publication Metadata only Investigation of the effect of process parameters in CO2 laser cutting of PMMA material by response surface method(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-14) Kurt, Emre; Karaçay, Umut Efe; Tutar, MüminRecently, the studies on lightweighting have gained significant importance due to requirements such as energy efficiency and sustainability. Polymer materials are a group of materials that are frequently used for this purpose. This study investigated the effects of laser power, cutting speed and focal point on the kerf width, which are the most effective process parameters in laser cutting of Polymethylmethacrylate, a low-cost polymer material, using Response Surface Methodology and ANOVA. The results obtained from the data analysis show that the kerf width is seriously affected by the focal point depth as well as the speed and power.Publication Open Access Makaslı bir platform için yükselme süresi ve hidrolik silindir kuvvetine etki eden tasarım parametrelerinin incelenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-19) Eser, Sezgin; Telli Çetin, Sevda; TELLİ ÇETİN, SEVDA; 0000-0002-3281-9112Makaslı platformlar sahip oldukları basit mekanik yapısı ve üretim kolaylığı sebebiyle endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Platform için gerek duyulan hidrolik kuvvet ve platformun yükselme süresi, tasarımda önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, platformun uzuv boyu, hidrolik silindirin mafsal konumları ve hidrolik hızı değişken parametreler olarak seçilmiştir. Parametreler için öngörülen farklı değerlerin platformun yükselme süresine ve platformda ihtiyaç duyulan hidrolik kuvvetine etkileri incelenmiştir. Ayrıca, parametre seçimlerinde hidrolik silindirin maksimum strok değeri bir tasarım sınırı olarak dikkate alınmıştır. Hidrolik kuvvet ifadesi hem Virtüel İşler Prensibi (VİP) hem de Virtüel Güçler Prensibi (VGP) ile elde edilerek statik ve dinamik hesaplar arasında oluşan farklar belirlenmiştir. Simülasyonlar sonucunda, farklı tasarım ölçüleri ve hidrolik hızları ile elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yükselme süresini ve hidrolik kuvveti minimize etmek için uygun geometri belirlenmiştir.Publication Open Access Bir otomobil braket tasarımının analizi ve değerlendirmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-19) Vargelci, Sinan; Catenaro, Lino; Savran, Efe; Karpat, Fatih; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-9518-6498; 0000-0001-8474-7328Bu çalışma kapsamında otomobil ön tampon orta braketinin nümerik yöntemden yararlanılarak mekanik değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen nümerik analiz çalışmalarında sonlu elemanlar metodundan yararlanılmış olup bu metot için ANSYS Workbench 18.1 programı kullanılmıştır. Mekanik değerlendirme sürecinde statik yapısal analiz ile tespit edilmiş yükleme koşulları karşısında verilecek deformasyon cevabı elde edilmiştir. Tasarımsal iyileştirme çalışması ile parçanın yükleme koşulları altında verdiği deformasyon cevabını azaltıcı yönde adımlar atılmıştır. Malzeme değerlendirme aşamasında ele alınan 6 farklı malzeme aynı sınır şartları altında nümerik analize dahil edilip deformasyon değerlendirmesi yapılmıştır. Modal analiz çalışmasında parçanın sınır şartları dikkate alınarak ilk 20 mod için frekans ve deformasyon değerleri elde edilip parça için rezonans değerlendirmesi yapılmıştır. Yorulma analizi aşamasında referans malzeme tanımlaması yapılmış parçanın tespit edilmiş kuvvetlere dayanım sayısı çıkarılmıştır. Kalite fonksiyon yayılımında ise braket parçası için kullanıcı ile mühendislik tarafları arasında kalite yükseltici parametrelerin belirlenmesi ve bunlar arasında hangilerinin en etkili olduğu ortaya çıkarılmıştır. Çalışma sonuçlarında mekanik yönden değerlendirmesi tamamlanmış braket modeli elde edilmiş olup elde edilen sonuçlar otomobil parça tasarımlarına yön gösterebilecek nitelik taşımaktadır.Publication Open Access The effect of phase change materials on room temperature for winter and summer(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-17) Soğukpınar, Hacı; Bozkurt, İsmailThe efficient use of our existing energy resources is as important as finding new energy sources, since the demand for energy is increasing day by day. Heating and cooling loads in buildings constitute a large part of energy consumption. Therefore, it is very important to improve the energy performance of buildings. The utilization of phase change materials to increase the energy efficiency of buildings is one of the recent research topics. In this study, the effect of phase change materials on room temperature for winter and summer months was investigated numerically by defining real environmental conditions in the virtual environment. Phase change material with thermophysical properties suitable for Mediterranean climate conditions was selected for summer and winter. It can keep the room temperature at a slightly lower level during the daytime in summer and the room temperature higher in winter than in the insulated state case. As a result, phase change materials can be used as a natural air conditioner in the summer, as well as a natural heater at night in the winter. On the other hand, smart bricks can be produced that can absorb the heat transmitted from the inside to the outside by using different phase-change materials.Publication Open Access An lot based application on the detection of car parking area by an artificial intelligence approach(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-14) Karakaya, Oğuzhan; Gültekin, Fikret Mert; Başkaya, Mert; Doğan, YunusNowadays, smart cities solutions have been becoming popular day by day. The problem of finding a parking place is one of these implementations. Our study appeals to users who want to park their vehicle quickly and who want to find out whether the parking place is available to park before searching for a parking place. This application aims to find a solution to the problem of searching for a place to park. We have found a novel solution to this problem by using image processing methods and utilizing photographs of streetside parking places in the most effective way. In addition, an Android software has been developed through which we can deliver the results obtained with the image processing module to users via a mobile application. As a result, a parking IoT determination system has been implemented in this study with 92% accuracy value. Thanks to this system, vehicle owners who want to park their vehicles on the side of the street will be able to learn whether the parking places in a street are available in advance and they will be able to save their time by preferring more available streets.Publication Open Access A laboratory scale investigation of manning roughness coefficient in open channel bed with different grain size and slopes(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-11) Yılmaz, Damla; Aras, Egemen; Vaheddoost, BabakEfforts for getting the maximum efficiency from the existing water resources and to implement new projects are getting more attention these days. Determining the flow resistance for the project design and control process in open channels requires sophisticated applications. It is usually essential to be aware of the characteristics of the channel and flow to determine the hydraulic roughness, which represents the resistance of the flow. Hence, empirical calculation and evaluation of the hydraulic roughness will support future design and planning processes. In this study, four different particle sizes (d50= 28mm, 17.5mm, 4mm, and 1.75mm) that were fixed on blocks were used. These particle sizes were then used as the bed covering together with, three different horizontal bed slopes, and flow rates in the experiments to determine the associated Manning roughness, n. During the experiment, Froude number values were examined and it was determined that, in 32 experiments the flow regime can be considered as subcritical. Alternatively, the Lotter method was used to confirm the roughness values obtained by the Manning equation. It was concluded that the roughness values obtained by the selected methods have good concordance with each other.Publication Open Access Investigating the effect of feature selection methods on the success of overall equipment effectiveness prediction(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-13) Yılmaz, Ümit; Kuvat, ÖzlemOverall equipment effectiveness (OEE) describes production efficiency by combining availability, performance, and quality and is used to evaluate production equipment’s performance. This research’s aim is to investigate the potential of the feature selection techniques and the multiple linear regression method, which is one of the machine learning techniques, in successfully predicting the OEE of the corrugated department of a box factory. In the study, six different planned downtimes and information on seventeen different previously known concepts related to activities to be performed are used as input features. Moreover, backward elimination, forward selection, stepwise selection, correlation-based feature selection (CFS), genetic algorithm, random forest, extra trees, ridge regression, lasso regression, and elastic net feature selection methods are proposed to find the most distinctive feature subset in the dataset. As a result of the analyses performed on the data set consisting of 23 features, 1 output and 1204 working days of information, the elastic net - multiple linear regression model, which selects 19 attributes, gave the best average R2 value compared to other models developed. Occam's razor principle is taken into account since there is not a great difference between the average R2 values obtained. Among the models developed according to the principle, the stepwise selection - multiple linear regression model yielded the best R2 value among those that selected the fewest features.Publication Open Access Transonik kavite akışının açık kaynaklı hesaplamalı aeroakustik analizi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-06-23) Fadıl, Ali Can; Zafer, BahaBu çalışmada Mach sayısı 0.85 ve Reynolds sayısı 1.3x107 için zamana bağlı 3 boyutlu kavite akışı ve kavite boyunca anlık basınç salınımlarından kaynaklı oluşan gürültü açık kaynaklı Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği çözücüsü olan OpenFOAM kullanılarak incelenmiştir. Akış alanı modellemesinin gürültü oluşumuna etkisini gözlemlemek için iki farklı akış alanı modellemesi yapılmıştır. Akış alanı modelinin etkisine ek olarak duvar bölgesindeki ağ sıklığı ve ağdaki hücrelerin büyüme oranlarının aeroakustik bulgular üzerindeki etkisi incelenmiştir. Üç boyutlu akış alanının zamana bağlı incelemelerinde, Büyük Burgaç Benzetimi (LES) ve Ayrık Burgaç Benzetimi (DES) olmak üzere iki türbülans modeli kullanılmıştır. LES analizlerinde küçük girdap yapılarını çözmek için Smagorinsky ve WALE olmak üzere iki ağ-altı ölçek modeli kullanılmıştır. DES analizlerinde Spalart-Allmaras tabanlı DDES, IDDES ve SST k-ω tabanlı DES olmak üzere üç model kullanılmıştır. Transonik kavite için hesaplanan sayısal sonuçlar deneysel ve nümerik sonuçlarla hem konum hem frekans uzayında akustik sinyal verisi için karşılaştırılarak doğrulanmıştır. Analizler sonucu elde edilen konum uzayındaki Ortalama Ses Basınç Düzeyi verisi kavite gürültüsüne ait deneysel veri ile benzer davranışı gösterse de 8-10 desibellik bir sapma görülmüştür. Frekans uzayındaki Ses Basınç Düzeyi sonuçlarında ise Rossiter modları belirgin şekilde gözükmektedir ve hem deneysel hem nümerik çalışmaya yakın sonuçlar elde edilmiştir.Publication Open Access Hybrid approximation method for time response improvement of cfe based approximate fractional order derivative models by using gradient descent algorithm(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-04-17) Köseoğlu, Murat; Deniz, Furkan Nur; Alagöz, Barış BaykantDue to its high computational complexity, fractional order (FO) derivative operators have been widely implemented by using rational transfer function approximation methods. Since these methods commonly utilize frequency domain approximation techniques, their time responses may not be prominent for time-domain solutions. Therefore, time response improvements for the approximate FO derivative models can contribute to real-world performance of FO applications. Recent works address the hybrid use of popular frequency-domain approximation methods and time-domain approximation methods to deal with time response performance problems. In this context, this study presents a hybrid approach that implements Continued Fraction Expansion (CFE) method as frequency domain approximation and applies the gradient descent optimization (GDO) for step response improvement of the CFE-based approximate model of FO derivative operators. It was observed that GDO can fine-tune coefficients of CFE-based rational transfer function models, and this hybrid use can significantly improve step and impulse responses of CFE-based approximate models of derivative operators. Besides, we demonstrate analog circuit realization of this optimized transfer function model of the FO derivative element according to the sum of low pass active filters in Multisim and Matlab simulation environments. Performance improvements of hybrid CFE-GDO approximation method were demonstrated in comparison with the stand-alone CFE method.Publication Open Access Egzoz atık ısısından termoelektrik modül ile elektrik üretimi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-05-05) Seyyar, Burak; Tıkız, İsmetBu çalışmada, yakıtın kimyasal enerjisinden ısı enerjisine dönüşümü ve ısı enerjisinden mekanik enerjiye dönüşüm sağlanan içten yanmalı motorlarda kayıp olarak atmosfere verilen ısı enerjisinin kullanılabilir hale getirmek için bir atık ısı geri dönüşüm sistemi incelenmiştir. İçten yanmalı motordan elde edilen sıcak egzoz gazlarından termoelektrik modül (TEM) ile elektrik enerjisine dönüştürülen bir termoelektrik jeneratör (TEJ) tasarımı yapılmıştır. TEM’in yüzeyleri arasındaki sıcaklık farkını artırmak için modülün soğuk yüzeyini atmosfere açık olarak düşünmek yerine soğuk su eşanjörü tasarımı yapılmış ve su akımı sağlanmıştır. Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntemi ile TEM’in yüzeylerindeki sıcaklıklar tespit edilmiştir. Tespit edilen yüzey sıcaklıkları TEM’in sınır koşullarını oluşturmuş ve bu sıcaklıklara göre analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda 39,35 W güç elde edilmiştir.Publication Open Access Zaman gecikmesi içeren yüksek dereceli salınım sistemler için hibrit ateşböceği-genetik algoritmaya dayalı PIDA kontrolör tasarımı(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-06-20) Doğruer, TufanKontrol sistem tasarımında, kontrolör tipi ve kontrolör parametrelerinin uygun şekilde belirlenmesi önem arz eder. PID kontrolörler birçok uygulamada çoğunlukla tercih edilirler. Bunun yanında, zaman gecikmesi içeren yüksek dereceden salınımlı sistemlerin kontrolünde PID kontrolörlerin yetersiz kaldığı bilinmektedir. Bu tür sistemlerde geleneksel PID kontrolör yerine PIDA kontrolör tercih edilir. Bu makale zaman gecikmesine sahip yüksek dereceden salınımlı sistemlerin kontrolü için hibrit algoritma tabanlı bir optimizasyon yöntemi sunar. PIDA kontrolör parametrelerini belirlemek için ateşböceği ve genetik algoritmanın avantajlarını birleştiren hibrit bir algoritma kullanılmıştır. Sunulan yöntemde, zaman cevabı parametrelerinden yerleşme ve yükselme zamanı, aşım ve kalıcı hal hatası kriterleri alınarak çok ölçütlü bir amaç fonksiyonu önerilmiştir. Önerilen yöntemin performansını değerlendirmek için iki benzetim çalışması yapılmış, elde edilen sonuçlar literatürden bazı çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Ayrıca sistemlerin parametre belirsizlik durumları analiz edilmiş ve tasarlanan kontrolörlerin dayanıklılık performans değerlendirmeleri yapılmıştır. Önerilen yöntemin, zaman gecikmesi içeren yüksek dereceden salınımlı sistemlerin geçici ve kalıcı durum cevabını geliştirdiği, hızlı ve etkili bir ayarlama metodu sunduğu elde edilen sonuçlardan görülmektedir.