Bursa Uludağ Üniversitesi Dergileri

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11452/28

Browse

Browsing by Department "Arap Dili ve Belagatı Bölümü"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 5 of 5
  • Thumbnail Image
    Item
    Arap dilinde sesler
    (Uludağ Üniversitesi, 1993) Bulut, Ahmet; İlahiyat Fakültesi; Arap Dili ve Belagatı Bölümü
    İnsan, içtimâi bir varlıktır. Yalnız değildir. İnsanların anlaşma vasıtalarından biri de dildir. İnsan konuşur ve dinler, yazar ve okur. Maksadını anlatır. Varlığında konuşma ve dinleme için cihazlar bulunduğu gibi, konuşmanın mümkün olmadığı durumlarda da yazma ve okumaya müracaat eder. Bu çalışma, tarihî yapısı içerisinde arapçadaki sesleri ele almaktadır. Yer yer tavsifi bir bakış da yapılacaktır.
  • Thumbnail Image
    Item
    Arap ve Türk atasözlerinde ortak çağrışımlar
    (Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-06-03) Kavak, Fadime; İlahiyat Fakültesi; Arap Dili ve Belagatı Bölümü; 0000-0002-8817-4771
    Yaşanan acı tatlı olaylar, mutluluklar, felaketler, tarihi hadiselerden edinilen deneyim ve tecrübeler neticesinde ortaya çıkan, her milletin kültür ve medeniyetini, hayat tarzını, yaşam şeklini yansıtan ve söyleyeni belli olmayan meseller (atasözleri); soyut düşünceleri somut şekle büründüren, bir olayı tek cümleyle ifade eden hikmetli sözlerdir. Az sözle çok şey anla- tan, verilmek istenen manayı en iyi şekilde ifade eden, teşbih ve kinaye gibi edebi sanatların çokça yer aldığı bu sözler aynı zamanda edebiyatın en güçlü kaynaklarındandır. Milletler arası kültür alışverişi mesellere de yansımış, gerek dini, sosyal ve ticari ilişkiler, gerekse Arapça kaynakların Türkçeye tercüme edilmesiyle Türkler Arap edebiyatındaki meseller ile tanışmış- tır. Köklü ve zengin tarihi bir geçmişe sahip olan, Türk edebiyatını da etkilediği görülen bu mesellerle Türk atasözleri kıyaslandığında aralarında benzerlikler olduğu dikkat çekmektedir. Bu benzerlik bazen hem lafız hem mana, bazen de sadece mana yönündendir. Mana yönünden uyumlu olan mesellerin bazıları, kısmî kelime benzerliğinden dolayı bazen lafızdan, bir bö- lümü de ancak ortaya çıkış hikâyesi öğrenildiğinde anlaşılabilmektedir. Bu yüzden araştırma- daki bazı meseller, daha iyi anlaşılması için hikâyeleriyle birlikte ele alınacaktır.
  • Thumbnail Image
    Item
    Emsâlu’l-Kur’ân
    (Uludağ Üniversitesi, 1991) Bulut, Ahmet; İlahiyat Fakültesi; Arap Dili ve Belagatı Bölümü
    Bu konu, Kur’ân’a dair en mühim edebî nev’îlerden biridir. Dil, edebiyat ve tefsir âlimleri Emsâlu’l-Kur’ân ile üç şeyi kasdetmişlerdir: a) Kur’ân’da îrâd edilen meseller: Kur’ân’da bazı hususların kolay anlaşılması için, misaller verilmiştir. Fik­rin, meselenin iyi ve doğru kavranması için îrâd edilen bu örnekler de "mesel" diye anılmıştır. Temsil ve teşbih yoluyla meydana gelen bu anlatıma belagat âlimleri "et- teşbîhu’l-murekkeb" veya "temsîl" demektedirler. Ayrıca günümüzde "el-mese-lu’l-kıyâsî" (c. el-emşâlu’l-kıyâsiyye) tabiri de kullanılmaktadır. el-Emsâlu’l-kıyâsiyye denilen ’sıfat, hâl ve kıssa’ ihtiva eden bu temsiller "vaşfi" ve "kışaşî" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. "Hâlî” olanlar ise, "vasfı" gru­ bunda mütalaa edilmektedir.
  • Thumbnail Image
    Item
    Orijinallik ve intihal arasında eski Arap şiiri
    (Uludağ Üniversitesi, 1993) Sezgin, Fuat; Taşdelen, Hasan; İlahiyat Fakültesi; Arap Dili ve Belagatı Bölümü
    Birçok araştırmacı, eski Arap şiirinde orijinallik ve intihâl meselesiyle ilgilenmiştir. XIX ve XX. yüzyıllarda da müsteşriklerin bir bölümü bu meseleyi ele almıştır. Daha sonra Arap edebiyatı tarihinde uzman Araplar arasında, araştırma, polemik ve mücadele konusu olmuştur. Gerçek şudur ki, bu mesele dar çerçevede Câhiliye şiiri ve geniş çerçevede Eski Arap Şiiri konusunun sınırlarını aşmaktadır. Zira, bu konunun araştırılması, bütün Arap İslâm mirasının tedvininin başlangıcım İlmî olarak anlamak için bir anahtar mahiyetini taşımaktadır.
  • Thumbnail Image
    Item
    Ortaçağ müslüman toplumlarında folklor ve mizah ögesi olarak yüzük kaşlarına yansıyan edebiyat
    (Bursa Uludağ Üniversitesi, 2020-10-27) Ataman, Murat; Şahin, Şener; İlahiyat Fakültesi; Arap Dili ve Belagatı Bölümü; 0000-0002-7049-3125; 0000-0002-2499-7672
    Yüzük, eski çağlardan beri farklı birçok işleve sahip olagelmiştir. Kadın-erkek arasındaki sevgi ve evlilik bağını temsil etmesi, siyasi yazışmalarda damga işlevi görmesi, kudret ve egemenliği sembolize etmesi vs. bu işlevlerden bazılarıdır. Yüzük, bireylerin sosyo-ekonomik durumlarını, inanç, meşrep ve eğilimlerini, yine işgal ettikleri statü ve iştigal ettikleri mes- lekleri gösteren birer nişan olduğu gibi, bu küçük hacimli süs objesi tarih boyunca sanat, kültür, folklor, mizah ve din alanlarının kayıtsız kalmadığı cazip bir ilgi odağı olmuştur. Bunların yanı sıra, hususan yüzük kaşları üzerine yazı nakşetmenin Ortaçağ Müslüman top- lumlarında yaygın bir gelenek olduğu da görülmüştür. Öyle ki yüzük kaşları, sosyal hayata dair önemli ayrıntıların kendisi aracılığıyla okunabildiği toplumsal bir ayna işlevi görmüştür. Yüzük kaşlarında bulunan yazılar çoğu defa yüzük sahibine motivasyon kazandıran, sorum- luluk hatırlatan içeriğe sahiptir. Keza muhatabı iğneleme, sitem, şifa ümidi, aşk gibi birçok konu veya temanın yüzük kaşlarında sanatlı bir şekilde ele alındığı bilinmektedir. Ayrıca dönemin sosyo-politik koşulları ve kültürel durumu hakkında kültür tarihçilerinin bigâne kalamayacakları başkaca çok önemli malumat da verebilmektedir. O nedenle bu makale çalışmasında, klasik Arap edebiyatı kaynaklarında zengin bir içeriğe sahip olan yüzük kaşları üzerindeki edebi malzeme incelenecektir.