Pigment katkılı termokromik poliester multifilament iplik üretimi ve karakterizasyonu

Abstract

Termokromik malzemeler, farklı sıcaklıklara maruz kaldığında belirgin renk değişikliği gösteren boyar maddeler veya pigmentler olarak tanımlanmıştır. Günümüz tekstil endüstrisinde en çok ilgi çeken akıllı malzemelerden biri de termokromik malzemelerdir. Böylece, tekstil malzemelerinin hem görsel özelliklerinin zenginleştirilmesi hem de teknolojik özellikler bakımından fonksiyonellik kazandırılması amaçlanmaktadır. Sıcaklık karşısında renk değiştirme özelliği göstermesiyle, termokromik tekstil malzemeleri vücut termometresi olarak kullanılabilmektedir. Böylece termokromik tekstiller, spor esnasında kullanılan giysiler(yüzücü giysisi, kayak giysisi gibi), laboratuvar eldiveni, iş kıyafeti, ısı göstergeli kıyafet gibi kullanımlarda tercih edilmektedirler. Tekstil ürünlerine termokromik özellik, genellikle nihai kumaş yüzeyine boya, baskı gibi bitim işlemleriyle kromik esaslı pigmentin uygulanmasıyla kazandırılmaktadır. Ancak, bu şekilde elde edilen fonksiyonel özellikler genellikle kalıcı olmamaktadır. Literatürde, sadece polietilen, poliamid ve polipropilen polimerleri kullanılarak iplik içerisine kromik pigment katkısının ilave edildiği çalışmalara rastlanmıştır. Tez çalışmasında; eriyik çekim yöntemiyle termoplastik poliester polimeri içerisine, termokromik pigmentler masterbatch %0,6, %1, %1,6 oranında eklenerek lif çekiminin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen sonuçlarda, en az %1 oranında termokromik pigment katkılı poliester çorapların sıcaklık ile renk değiştirme özelliğine sahip olduğunu göstermiştir.

Thermochromic materials are dyes or pigments that exhibit a significant colour change in response to temperature variations. In the textile industry, thermochromic materials are considered one of the most fascinating smart materials. They enhance the visual appeal of textile materials while also providing technological functionality. Due to their ability to change colour in response to temperature, thermochromic textile materials can be used as body thermometers. Thermochromic textiles are commonly used in sports clothing (e.g. swimming and ski suits), laboratory gloves, and work clothes due to their ability to change colour with temperature. The thermochromic properties of textile products are typically achieved by applying chromic-based pigment to the final fabric surface through finishing processes such as dyeing and printing. However, these functional properties are often not permanent. The literature only includes studies where chromic pigments were added to yarn using polyethylene, polyamide, and polypropylene polymers. The aim of this thesis study was to perform fibre drafting by adding thermochromic pigments to thermoplastic polyester polymer using the melt drafting method at rates of 0.6%, 1%, and 1.6% in masterbatch. The study demonstrated that polyester socks containing a minimum of 1% thermochromic pigment possess the capability to alter their colour in response to temperature changes.