Kestane çeşit ve genotiplerinin çiçek tozu kalitesinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Bursa ekolojik koşullarında yetiştiriciliği yapılmakta olan farklı ekolojilerde seleksiyon çalışmaları ile belirlenmiş 9 yerli (Castanea sativa Mill.) (‘N-7-3’, ‘Erfelek’, ‘Firdola’, ‘Gavuraşı’, ‘Karamehmet’, ‘Sarıaşlama’, ‘Serdar’, ‘Seyrekdiken’ ve ‘Tülü’) ve 2 hibrit (Castanea sativa x Castanea crenata) (‘Maraval’ ve ‘Marigoule’) çeşit olmak üzere toplam 11 kestane çeşit/genotipinde çiçek tozu kalitesini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çiçek tozu canlılık düzeylerini belirlemek için Triphenyltetrazolium chlorid (TTC), çimlenme oranını belirlemek için ‘petride agar’ yöntemi kullanılmıştır. Çeşit ve genotiplerin anter ve çiçek tozu boyutları ölçülmüş ve bir anterdeki çiçek tozu üretim miktarı belirlenmiştir. Kestane çeşit/genotiplerin çiçek tozu canlılık, çimlenme oranları ile anter ve çiçek tozu boyutları bakımından da önemli farklılıklar olduğu saptanmıştır. Çeşit/genotiplerin canlı çiçek tozu oranı %25,22 ile %40,86, yarı canlı %26,22 ile %43,73, cansız çiçek tozu %24,67 ile %37,51 arasında değiştiği belirlenmiştir. Çiçek tozu çimlenme oranı %5’lik sakkaroz konsantrasyonunda %16,93 ile %35,35, %10’luk sakkaroz konsantrasyonunda %23,01 ile %36,63 aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Bir antere düşen ortalama çiçek tozu en yüksek ‘Seyrekdiken’ (8000 adet), en düşük miktar ‘Gavuraşı’ (5111,11 adet) genotipinde belirlenmiştir.This study, a total of 11 chestnut cultivar/genotypes, including 9 local (Castanea sativa Mill.) ('N-7-3', 'Erfelek', 'Firdola', 'Gavuraşı', 'Karamehmet', 'Sarıaşlama', 'Serdar', 'Seyrekdiken' and 'Tülü') and two hybrids (Castanea sativa x Castanea crenata) ('Maraval' and 'Marigoule') cultivars which were cultivated under Bursa ecological conditions and distinguished by selection studies in different ecologies were determined for the pollen quality. Viability of pollens was determined by triphenyltetrazoliumchlorid (TTC), agar in petri method were used for pollen germination. Anther and pollen sizes of cultivars and genotypes were measured and the number of pollen grains per anther was determined. It was determined that there were significant differences in pollen viability, germination rates, anther and pollen sizes of chestnut cultivars/genotypes. Cultivar/genotypes the average ratios of viable pollen from 25,22% to 40,86%, semi-viable from 26,22% to 43,73%; non-viable pollen was found to change in the ratio of 24,67% to 37,51%. It was determined that pollen germination rate ranged from 16,93% to 35,35% at 5% sucrose concentration, and from 23,01% to 36,63% at 10% sucrose concentration. The highest amounts of pollen per anther was ‘Seyrekdiken’ (8000) and the lowest amount was determined in 'Gavuraşı' (5111,11) genotype.