Yahudi mistisizmi ve İslam tasavvufunda Evliyâ hiyerarşisi

Abstract

Yaşadıkları Zühd hayatı ve velâyetleri (Allah dostu oluşları) kendilerini diğer insanlardan ayıran (farklı kılan) kişilere yönelik hürmet dünya üzerindeki bütün büyük dinlerde ortak olan evrensel bir olgudur. Bununla birlikte bu olgunun Yahudi ve İslam gelenekleri dâhilinde ortaya çıkardığı teorik ve pratik görünümler çarpıcı benzerlikler arz etmekte ve muhtemelen onların, ezelî İbrahimî gelenek içerisindeki ortak kökenlerine şahitlik etmektedir. Bu makale, söz konusu meselenin sınırlı bir yönünü ele almayı hedeflemektedir. Diğer bir deyişle, yalnızca manevî ve maddî şahsiyetler olarak değil, aynı zamanda evrensel düzenin korunmasında kozmolojik bir görev üstlenen velîler arasında manevî bir hiyerarşi olduğu inancını konu edinecektir.