Dinî tebliğ ve eğitim açısından Kur’an’da insan psikolojisi ve özellikleri

Abstract

Kur'an'ın tebliğ ve eğitim-öğretim üslûbunda göze çarpan en önemli nokta, izlediği yol ve koyduğu kurallarda insan psikolojisini ve biyolojik varlığını daima göz önünde bulundurduğu gerçeğidir. İnsan tabiatına uygun bir tebliğ ve terbiye sayesinde akıl, kötülüğü (şerri) bırakır ve iyiliğe (hayra) yönelir. Kur'an’da insandan bahseden pek çok ayette onun yaratılış sürecinden, psikolojik hallerinden, insan fıtratının değişen ve değişmeyen yönlerinden bahsedilmektedir. Kur’an, insanı hem olumlu, hem de olumsuz yönleriyle tanıtmakta ve değerlendirmektedir. Böylece onu eğitirken ve ona sorumluluk yüklerken nelerin dikkate alınması gerektiğinin ipuçlarını vermektedir. Kur'an, toplumsal hayatın gerçeklerini ve sosyolojik özellikleri mesajlarında ve tebliğlerinde dikkate almaktadır. Çünkü bu özellikler, muhatabın daha iyi tanınmasında ve onunla iletişim kurmada önemli bir faktördür. Bu, metodların oluşturulmasında veya geliştirilmesinde ve hedefe varmada kolaylaştırıcı bir rol oynamaktadır.

The foremost aspect of the Qur’anic message in terms of religious instructions and education in the fact that it always takes into account the human psychology and biology. It is through a preaching and teaching suitable to human innate nature that human mind learns how to distinguish between the goodness and the badness. In a number of Qur’anic verses, there are mentions about the creation of human beings, their psychological states and the dynamic and unchanging aspects of the innate nature. The Qur’an deals with both positive and negative characteristics of human beings. In doing so, it sets clues about what to take into account when he or she is to be educated or given any responsibility. For example, sociological realities are not ignored by the Qur’anic message. These realities are crucial in better communicating with and knowing people whom religious education will be given. This plays an important role in establishing or improving the relevant methods and thereby arriving the educational aims.