Mekânsal belleğin şiire yansıması: Üsküp örneği

Abstract

Türk milletinin beş yüzyıllık mazisiyle bağlı olduğu, bedel ödeyerek vatan edindiği ve yine ağır bedeller ödeyerek çekilmek zorunda kaldığı Rumeli, tarihî yaşanmışlıkları en değerli malzeme olarak gören edebiyatta yansımasını bulmuştur. Gerek nazımda gerek nesirde Balkanlar’daki Türk varlığını işleyen pek çok eser verilmiştir. Bu eserlerde hem bu topraklardaki Türk hâkimiyeti hem de Balkan Türklerinin yaşadıkları facialar işlenmiştir. Bu geniş coğrafya içinde Balkanlar’daki en önemli serhat şehirlerinden olan ve 520 yıl boyunca Türk hâkimiyeti altında kalan Üsküp adı en fazla anılan, kişisel ve toplumsal belleklere kaydedilmiş şehirlerden biridir. Bu uç şehri romanlara, gezi kitaplarına yansıdığı gibi şiirlerde de işlenmiştir. Bu çalışmada Yeni Türk şiirine Üsküp’ün mekân bellek ilişkisi içinde nasıl yansıdığı üzerinde durulacaktır.

Rumelia has been home for Turks for over five centuries. No small amount of blood was shed during both the conquest of Rumelia and her loss. Thus, Rumelia has become a material for literature, with her precious experiences and stories. In prose and in verse many works were written about the Turkish presence in Rumelia. The reign of Turks in that area and the sorrows of Balkans Turks during the tragedy of the loss of Rumelia have become subject for these works. Skopje had been under Turkish rule for five hundred and twenty years. It was an important stronghold; its name is etched into collective memory. This city has been an inspiration for poems as well as being for novels and travel writings. In this study, it is aimed to determine how Skopje is depicted in Modern Turkish poetry in terms of setting - memory relation.