Erken çocukluk özel eğitim programlarına ilişkin eğitmenlerin deneyimlerinin incelenmesi

Abstract

Erken çocukluk döneminde özel eğitim, gelişimsel olarak risk altında olan veya yetersizliğe sahip 0-8 yaş çocukların gelişimlerini desteklemeyi, akranlarıyla aralarındaki gelişimsel farklılıkları en aza indirmeyi ve bu dönemde ailelerin ihtiyaçlarına cevap vermeyi hedefleyen eğitim hizmetleridir. Bu araştırmanın amacı 0-36 ay arası tanılanan özel eğitim ihtiyacı olan çocuklara hizmet sunan eğitmenlerin erken müdahale (EM)/erken çocukluk özel eğitimi (EÇÖE) programlarına ilişkin görüşlerinin neler olduğunu incelemektir. Bu amaçla araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni ile tasarlanmıştır. Buna göre araştırmaya özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görevli on sekiz eğitmen katılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorularak yüz yüze ve telefon görüşmeleri ile toplanmıştır. Toplanan veriler Moustakas’ın (1994) fenomenoloji deseni için önerdiği analiz yaklaşımının adımları izlenerek analiz edilmiştir. Bu araştırmada 0-36 ay arasında özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar ile çalışan eğitmenlerin çoğunun herhangi bir EM/EÇÖE programından faydalanmadıkları belirlenmiştir. Benzer şekilde, katılımcıların çoğunun herhangi bir EM/EÇÖE programından yararlanmayı planlamadığı sonucuna varılmıştır. Diğer çarpıcı sonuç ise katılımcıların Milli Eğitim Bakanlığı 0-36 Ay EÇÖE Programı hakkında farkındalıklarının olmadığı anlaşılmıştır. EM/EÇÖE programlarından beklentilerin ise iletişim becerilerini başta olmak üzere tüm gelişim alanlarını desteklemeye yönelik, aile katılımını esas alan, değerlendirme ve etkinlik temelli olması şeklinde olduğu belirlenmiştirSpecial education in early childhood is an educational services that aims to support the development of children aged 0-8 who are at risk or have developmental disabilities, to minimize developmental differences with their peers, and to respond to the needs of families in this period. The purpose of this study is to examine the opinions of educators who provide services to children with special educational needs diagnosed between 0-36 months about early intervention (EI)/early childhood special education (ECSE) programs. For this purpose, the research has been designed as a phenomenological study, one of the qualitative research methods. Accordingly, 18 educators working in special education and rehabilitation centers participated in the research. Research data were collected through face-to-face and telephone interviews by asking semistructured interview questions. The collected data were analyzed by following the steps of the analysis approach suggested by Moustakas (1994) for the phenomenology design. In this study, it was determined that most of the educators working with children with special educational needs between 0-36 months did not benefit from any EI/ECSE program. Similarly, it was concluded that most of the participants did not plan to benefit from any EI/ECSE program. Another striking result was that the participants were not aware of the Ministry of National Education 0-36 months ECSE Programme. It has been determined that the expectations from EI/ECSE programs are that they support all development areas, especially communication skills, be based on family participation, evaluation and activities.