Yahudi bilgin Hasday Crescas’ın teslis inancına yönelttiği eleştiriler

Abstract

Yahudi-Hıristiyan ilişkileri tarihi incelendiğinde, bu iki dinî grup arasında uzun süreli bir barış halinin sürmediği rahatlıkla anlaşılabilir. Bu durum, taraflar arasında karşılıklı polemiklere neden olmuş ve neticede sonraki kuşaklara zengin bir reddiye kültürü miras kalmıştır. Orta Çağ’da Hıristiyanlığa karşı yazılan reddiyelerden biri de Crescas’a (ö. 1410) ait Bitul İkkarey ha-Notsrim adlı eserdir. Crescas’ın yerel dilde yazılmış iki reddiyesi olduğu bilinmekle birlikte, diğer reddiye günümüze kadar gelememiştir. Bu makalede Crescas’ın Hıristiyan Tanrı anlayışına yönelik eleştirilerine yer verilmiş olup, bu eleştiriler, Hıristiyan akidesi açısından merkezî konumda olan teslis doktrini ve bununla ilişkili olarak enkarnasyon inancı çerçevesinde ayrıntılandırılmıştır.

The historical relationship between Judaism and Christianity has not always been peaceful, and this case has given rise to the discussions/polemics between the parties. In the end, the very rich polemical literature passed/inherited to the next genereations. The one of the refutations which is written against the Christianity in the Middle Ages, is Bittul Iqqarei ha-Nozrim by Crescas (d. 1410). Although it is known that Crescas wrote two anti-Christian polemics in the local language, the other polemic has not survived. This article discusses Crescas’ philosophical arguments against the trinity and the incarnation.