Jön Türkler bağlamında Osmanlı’da batılılaşma hareketleri

Abstract

Osmanlı’da batılılaşma hareketlerinin ortaya çıkışı tanzimat döneminde başlamıştır. Bu döneme giden süreçte yaşanan Osmanlı-Rus savaşlarının yanı sıra Fransız Devrimi eksenli dış politik gelişmeler, Yunan isyanı ve Mehmet Ali Paşa İsyanı, dönemin şekillenmesinde etkili olan olaylardı. Yeni Osmanlılar hareketi, Osmanlı tarihindeki batılı anlamda özgürlük hareketlerinin başlangıcını oluşturmuştur. Bunu, ardılları olan Jön Türkler hareketi ve İttihat ve Terakki Cemiyeti takip etmiştir. Bu hareketlerin en önemli ortak paydası ise devletin kurtarılması sorunuydu. Acil olarak çözülmesi gereken bu sorun özellikle ilk dönem aydınlarının ideoloji ve siyasal düşünceleri inceleme fırsatı bulmalarına engel olsa da, batılılaşma doğrultusunda sürdürülen tüm çabalar Osmanlı aydınında genel bir zihniyet değişimini sağlamıştır. Osmanlı döneminde başlayan süreç yine bu süreçte yetişen aydınların gerçekleştirdiği Cumhuriyet devrimi ile taçlanmıştır.

The westernization movements in the Ottoman Empire had started in the Tanzimat period. Besides the Ottoman-Russian wars, which occurred during the progression leading up to this period, foreign political developments running along the French Revolution, the Greek Rebel and Mehmet Ali Paşa Rebel were the effective incidents that gave a shape to this period. Young Ottomans movement had formed the beginning of occidental freedom movements in the history of the Ottoman Empire. Young Turks movement and Constitution of Union and Progress had followed the Young Ottoman movement consecutively. The most important common point of these movements was the issue of saving the country. Although this issue which was needed to be solved out immediately had obstructed the intellectuals to find the opportunity to examine the ideology and political ideas, all the efforts through the way to the westernization had provided a change in the mentality of the Ottoman intellectuals. The progression that had started in the period of Ottoman Empire had reached the peak with the Republic revolution realized by the intellectuals that are raised through this period as well.