İlk dönem tasavvuf klasikleri tarafından ihmal edilen bir zühd hareketi: Kerrâmiyye

Abstract

İtikâdî bir mezhep olmasının yanı sıra, aynı zamanda bir zühd hareketi olan Kerrâmiyye, III./IX. asırda ortaya çıkmış ve Moğol istilasına kadar etkin bir şekilde varlığını sürdürmüştür. Hareketin önderlerinin zâhid kimliklerine rağmen daha ilk dönemlerden itibaren Kerrâmiyye, sûfî müellifler tarafından ihmal edilmiştir. Kerrâmîyye’nin bazı itikadî görüşlerinin klasik anlayışa uymaması bu yaklaşımda etkili olmuştur. Bununla birlikte aralarında Yahyâ b. Muâz er-Râzî’nin de bulunduğu bazı ünlü mutasavvıfların Kerrâmiyye hareketi ile bağlantıları olmuş ve onuncu asrın sonlarına kadar da İslam dünyasında yaygın olan hankâhlar Kerrâmîler’le birlikte anılmıştır.

As a theological sect and a pietistic movement, Karrâmiyya flourished in central and eastern parts of the Islamic worlds from 3rd/9th century until the Mongol invasions. However, from the beginning until now, the sûfî historians excluded from their ranks this most important ascetic movement. This apologists of sûfîsm condemned Karramiyya as heretical. Nevertheless there were some important sûfîs, which affiliated with Karrâmiyya. And until the late 10th century the khanaqâh in Khurasan had been associated with the Karrâmiyya.