Gözlemsiz teknikler yardımıyla bölgesel input- output modelinin yapımı ve Antalya Bölgesi

Abstract

Son yıllarda kalkınmanın, köyden mi, kentten mi, yoksa ülke içinde saptanan bölgelerden mi başlatılmasının gerekli olacağı tartışmaları sürüp gitmektedir. Kalkınma çabası içinde olan uluslar, ister kalkınmayı kırsal alanlardan, ister kentsel alanlardan, ister bölgelerden başlatsınlar, hepside bu alanların ekonomik işleyişini gösterecek modelin gereksinmesi içindedirler. Alanların ekonomik yapısı hakkında özellikle ekonominin sektörel düzeyinde ayrıntılı bilgi sağlıyacak ve tüm sektörlerin birbirleri ile olan mal ve hizmet alışverişlerini analitik bir biçimde ortaya koyacak model Input- Output modelidir. Bu nedenle kalkınmalarını planlara bağlamış olan uluslar, Input- Output modelini planlama aleti olarak seçmişlerdir. Planlama aleti olarak kullanılan lnput- Output modelinin ülke, bölge veya kentler için geliştirilmesi ancak iki yöntemle gerçekleştirilir. «Gözlemsel (survey) » ve «Gözlemsiz (nonsurvey) » yöntemler olarak adlandırılan bu iki yöntemle, herhangi bir alanın belirli bir yılı için düzenlenecek Input- Output modeline gerekli veriler toplanır ve yerleştirilir. Gözlemsel yöntem; mülakat ve ankete dayanılarak ekonominin sektörleri hakkında ayrıntılı input ve output verilerinin elde edilmesidir. Ekonominin herbir sektörünü oluşturan işyerlerinin faaliyet koluna ait verilerin toplanması oldukça zaman alacağı gibi maliyeti de yüksek olacaktır. Gözlemsel yönteme dayanılarak elde edilen Input - Output modelinin doğruluğu şüphe götürmese bile, yayınladığında çok kere zaman aşımına uğrayacağı gibi maliyeti de yüksek olacaktır. Gözlemsel yöntemin doğurduğu bu sakıncalar bilhassa bölgesel plancıları düşük maliyetli ve kısa zamanda çalışmalarını tamamlayabilecekleri gözlemsiz yönteme yöneltmiştir. Gözlemsiz yöntem; akılcı tahmin tekniklerinden yararlanarak, ulusal input- output tablosundaki verilerin, bazı bölgesel istatistik verilerde birleştirilmesi ve bu verilerden bölgesel in put- output çalışmalarına uygulanabilecek sektörel düzeydeki verilerin tahmin edilmesi diye tanımlanabilir.Makalemizin amacı, gözlemsiz teknikleri kullanarak ulusal input - output akım tablosundan, bölgesel input - output modelinin nasıl elde edilebileceğini Antalya Bölgesine uygulıyarak göstermektedir.