İlk tohumlama döneminde hamdani koyunlarının döl verimi ve kuzularının süt emme dönemindeki yaşama gücü ile büyüme performanslarının araştırılması

Abstract

Damızlıkta ilk kez kullanılan Hamdani koyunlarının döl verimi parametrelerinin ve kuzularının süt emme dönemindeki yaşama gücü ile büyüme performanslarının araştırılması bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Araştırma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama çiftliğinde yürütülmüştür. Araştırmada, 20-21 aylık yaşta 66 baş Hamdani koyun ve 4 baş ergin koç kullanılmıştır. Koyunlar, normal sıfat döneminde (eylül-kasım) elde sıfat yöntemiyle tohumlanmışlardır. İlk kez damızlıkta kullanılan Hamdani koyunlarında östrus, gebelik, doğum, tek doğum, ikiz doğum, abort, kuzu verim oranları ve bir doğuma düşen ortalama kuzu sayısı sırasıyla % 89.4, % 77.3, % 74.2, % 91.8, % 8.2, % 3.9, % 80.3 ve 1.08 olarak saptanmıştır. Kuzuların, sütten kesimdeki (90. gün) yaşama gücü oranı % 100 ve beden ağırlığı 19.75 kg olarak belirlenmiştir. Hamdani kuzularının doğum ağırlığı, 30. ve 60. gün ağırlıkları üzerine cinsiyetin etkisi önemsiz, doğum tipinin etkisi önemli bulunmuştur (P<0.001). Kuzuların sütten kesim ağırlığı üzerine cinsiyetin ve doğum tipinin etkisi önemli olmuştur (P<0.01, P<0.001). Sonuç olarak; bu araştırmada, ilk kez damızlıkta kullanılan Hamdani koyunlarında belirlenen döl verimi parametreleri, daha yaşlı Hamdani koyunları için bildirilen parametrelerden daha düşük bulunmuştur. Bu çalışmadaki Hamdani kuzularının sütten kesim ağırlıkları da Hamdani ve bazı yerli koyun ırklarımızın kuzuları için bildirilen değerlerden daha düşük, ancak ekonomik bir değer ifade eden yaşama gücü daha yüksek bulunmuştur.

The aim of this study was to evaluate the fertility parameters of Hamdani ewes used first time at breeding and survival rate with growth performances at suckling period of their lambs. This study was carried out in experimental research station of Veterinary Faculty, Yüzüncü Yıl Üniversity. A total of 66 Hamdani ewes at 20-21 months of age and 4 mature rams were utilized in this study. Ewes were hand mated in normal breeding season (september-november). Oestrus, pregnancy, parturition, single born, twinning born, aborted, fecundity rates and litter size in Hamdani ewes used first time at breeding were 89.4 %, 77.3 %, 74.2 %, 91.8 %, 8.2 %, 3.9 %, 80.3 % and 1.08, respectively. Survival rate and body weight at weaning (90th day) of the lambs were 100 % and 19.75 kg, respectively. The effect of sex on birth, 30th and 60th days body weights of the lambs were found insignificant. But, the effect of birth type on birth, 30th ve 60th days body weights was significant (P<0.001).The effects of sex and birth type on weaning weight were significant (P<0.01, P<0.001). In conclusion, in this study, fertility parameters of Hamdani ewes who were used first time at breeding were less than those of older Hamdani ewes reported in the literature. Weaning weights of Hamdani lambs were less than the values reported in the literatures for lambs of Hamdani and some native sheep breeds, but survival rate, which is very important economical value for animal breeding, was greater compared with others.