Bursa koşullarında geliştirilen makarnalık buğday hatlarının (Triticum turgidum var.durum L.) bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Merkezinde yürütülmüştür. Bitki materyali, 1990 yılında gerçekleştirilen melezleme programından elde edilmiştir. Pedigree ıslah yöntemiyle, F2 generasyonundan itibaren seleksiyona tabi tutularak seçilen hatlarda, F8 ve F9 generasyonlarında ön verim denemelerinin sonuçları değerlendirilmiştir. Bölgeye uyum gösteren en uygun hat veya hatları belirlemek için, bitki boyu, başakta tane sayısı ve ağırlığı, hasat indeksi ve tane verimi gibi özellikler ele alınmıştır. Denemenin hem birinci yılında, hem de ikinci yılında üç hat Gediz75 kontrol çeşidinden daha fazla verim vermişlerdir. 1998-1999 yılında Ambral x Çakmak-79 (30), Ambral x Çakmak-79 (26) ve Sham x Santa (28) hatları sırasıyla 384.0, 385.0 ve 413.0 kg/da, 1999-2000 yılında ise Ambral x Çakmak-79 (30) ve Gediz-75 x Çakmak-79 (33) hatları sırasıyla 596.9, 672.6 kg/da verim değerleri ile kontrol çeşide üstünlük sağlamışlardır. İki yılın ortalama değerlerine göre, Çakmak-79 çeşidinin dahil olduğu kombinasyonlarda hatlar daha yüksek verimler vermişlerdir.

This research was realized at the Research and Application Center of Agricultural Faculty Uludağ University, Bursa in 1998-99 and 1999-2000 crop years. Wheat lines used as plant materials in this experiment were optained in a crossing programme started in 1990. Using the pedigree breeding method at the F8 and F9 generations coming from the F2 plants selected; the micro yield trials were carried out. Plant height, seeds number and weight/spike, harvest index and grain yield of nine wheat lines were evaluated to determine the best promising line and lines for this region. Three lines outyielded from the variety control Gediz-75 in both year. Ambral x Çakmak-79 (30), Ambral x Çakmak-79 (26) and Sham x Santa (28) with (respectively) 384.0-385.0-413.0 kg/da in crop year 1998- 1999, in crop years 1999-2000 with grain yields (respectively) 596.9 and 672.6 kg/da, Ambral x Çakmak-79 (30) and Gediz-75 x Çakmak-79 (33) exhibited superiority to the variety control Gediz-75. According to avarage of two-years, this lines developed from the variety Çakmak-79 gave higher grain yields.