Türkiye’de beşeri sermaye ve büyüme ilişkisinin ekonometrik bir analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 1960-2012 dönemi için beşeri sermaye ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Çalışmada Johansen eşbütünleşme yöntemi ve Dolado-Lütkepohl Granger nedensellik testinden faydalanılmıştır. Beşeri sermaye göstergeleri olarak, yüksek eğitim kurumlarından diploma alanların toplam sayısı, mesleki ve teknik okullardan diploma alanların toplam sayısı ve toplam doktor sayısı kullanılmıştır. Johansen eşbütünleşme testi sonucu beşeri sermaye ve ekonomik büyümenin uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisine sahip olduğunu göstermektedir. Dolado-Lütkepohl Granger nedensellik testi bulgularına göre, mesleki ve teknik okullardan diploma alanların toplam sayısından kişi başı reel GSYİH’ya doğru, toplam doktor sayısından kişi başına reel GSYİH’ doğru ve kişi başı reel GSYİH’den yüksek eğitim kurumlarından diploma alanların sayısına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi belirlenmiştir.

The purpose of this study is to examine the relationship betwen human capital and economic growth in Turkey over the period from 1960 to 2012. In the study, Johansen cointegration method and Dolada-Lütkepohl Granger causality test are utilized. As human capital indicators, the total number of graduated in higher education institution, the total number of graduated in vocational and technical schools variables and total number of doctors are used. The Johansen cointegration test result shows that there is a cointegration relationship between human capital and economic growth. According to findings of Dolada-Lütkepohl Granger causality test, there is determined uni-directional causal relationship running from the total number of graduated in vocational and technical schools to real per capita GDP, from total number of doctors to real per capita GDP and from real per capita GDP to the total number of graduated in higher education institution.