Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının Bloom Taksonomisine göre incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Cumhuriyet’in ilanından günümüze program değişimine bağlı olarak 6., 7. ve 8. sınıf Fen Bilimleri ders kitaplarında bulunan soruların Bloom Taksonomisine göre Bilişsel Alan Basamakları açısından incelenmesidir. Elde edilen veriler doğrultusunda soruların yıllara göre karşılaştırılması yapılarak programlardaki değişikliklerin kitaplardaki sorulara etkisine vurgu yapılmak amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplama amacıyla, 1926, 1948, 1974, 1992, 2000, 2004 ve 2013 yıllarında hazırlanan yedi farklı Fen Bilimleri programı incelenmiştir. Kitaplar Bloom Taksonomisi’nin Bilişsel Alan Basamaklarını oluşturan bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme basamaklarına uygunluğuna göre analiz edilmiştir. Bu çalışma sonucunda, 1926 yılından günümüze müfredat değişimine bağlı olarak 6., 7. ve 8. sınıf Fen Bilimleri ders kitaplarında yer alan soruların fen programlarının değişimine bağlı kalmaksızın alt düzey düşünme becerilerini ölçtüğü tespit edilmiştir. 1926 ve 2013 programlarına göre hazırlanan 6. sınıf ders kitaplarındaki soruların üst düzey düşünme becerilerini ölçtüğü sonucuna varılmıştır. 7. sınıflar arasında ise 1926 ve 1948 programlarına göre hazırlanan ders kitaplarındaki sorular üst düzey düşünme becerilerini ölçerken, 2004 programına göre hazırlanan ders kitabındaki soruların alt düzey becerileri ölçtüğü tespit edilmiştir. Programlara göre hazırlanan 8. sınıf ders kitapları incelendiğinde 1926 programı en iyi iken, 2004 ve 2013 programına göre hazırlanan ders kitaplarındaki soruların alt düzey düşünme becerilerini ölçmesi nedeniyle en zayıf program olduğu saptanmıştır.

The aim of this study is to analyze the effect of changes in middle school science texbooks’ questions from 1926 to 2013. Middle school science textbooks’ questions analyzed and classified based on Bloom’s Taxonomy of Cognitive Domain. Textbooks were selected from declaration of Republic of Turkey to present day. Data obtained from seven different science curricula prepared in 1926, 1948, 1974, 1992, 2000, 2004 and 2013. The questions analyzed based on Bloom’s Taxonomy of Cognitive Domain levels including knowledge, comprehension, application, analysis, synthesis and evaluation. As a result, since 1926 science curricula, regardless of changes in science curricula, questions in textbooks have been prepared to assess low level cognitive skills. It was concluded that 6th grade science textbooks’ questions which were prepared according to 1926 and 1948 science programs assess higher-order thinking skills. Among 7th grade science textbooks, programs of 1926 and 1948 were led to measure higher-order thinking skills while questions in 2004 program measured lower-level skills. While 8th grade science textbooks prepared according to 1926 program was found to have more qualified questions than the questions prepared according to 2004 and 2013 program which were assess the lower level thinking skills.