İlkokul ve ortaokullarda görev yapan genel eğitim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) kavramına ilişkin metafor algılarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan genel eğitim öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) kavramına ilişkin metaforik algılarını incelemektir. Bu kapsamda ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin BEP kavramı hakkında ürettiği metaforlar, bu metaforları temsil eden kategoriler, öğretmenlerin BEP kavramına ilişkin sahip olduğu algılar, metafor çeşitliliğinin hangi kademede daha fazla olduğu ve iki kademede üretilen metaforların birbirinden farklılık gösterip göstermediği değerlendirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını ilkokulda görev yapmakta olan 27 sınıf öğretmeni ve ortaokulda görev yapmakta olan 21 branş/alan öğretmeni oluşturmuştur. Nitel araştırma yaklaşımıyla düzenlenen araştırmada metafor analizi kullanılmıştır. Araştırmada verilerin toplanması amacıyla araştırmaya katılım onam formu ile “BEP… dır/gibidir, çünkü…” ifadesinin yer aldığı bir metaforik algı formu tercih edilmiştir. Metaforik algı formu araştırmacı tarafından geliştirildikten sonra uzman görüşüne başvurulmuş ve forma son şekli verilmiştir. Uygulama sürecinde katılımcılar tarafından doldurulan formlar araştırmacı tarafından kod ve kategorilere ayrılmıştır. Çalışma kapsamında 19 adet form elenerek 48 adet kod ve 6 adet kategori ortaya çıkmıştır. Araştırmada yalnızca “merdiven” ve “gökkuşağı” isimli metaforlar ikişer defa kullanılarak tekrarlanmış metaforları oluşturmuştur. Katılımcılar tarafından BEP kavramına ilişkin üretilen 48 metafordan büyük çoğunluğunun birbirinden farklı ve olumlu olduğu, Çok Yönlü İşlevsel Bir Öge/Unsur Olarak BEP, Bir Rehber Olarak BEP, Bireye Özgü Bir Öge/Unsur Olarak BEP, Yaşamdaki Temel İhtiyaç Olarak BEP, Toplumsal Yaşama Katılım İçin Bir Öge/Unsur Olarak BEP ve Gerektiği Gibi Hazırlanmadığında Amacına Hizmet Etmeyen Bir Öge/Unsur Olarak BEP olmak üzere 6 kategorinin ortaya çıktığı ve katılımcılar tarafından en çok tercih edilen kategorinin Çok Yönlü İşlevsel Bir Öge/Unsur Olarak BEP olduğu, ortaokul kademesinde görev yapan katılımcıların metafor çeşitliliğinin fazla olduğu ve ilkokul öğretmenleri ile karşılaştırıldığında BEP kavramına yönelik benzer algılara sahip oldukları tespit edilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların ürettikleri metaforlar ile daha çok BEP kavramının özelliklerine vurgu yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır.The purpose of this research is to examine the metaphorical perceptions of general education teachers working in primary and secondary schools regarding the concept of individualized education program (IEP). In this context, the metaphors produced by primary and secondary school teachers about the IEP concept, the categories representing these metaphors, the teachers' perceptions of the IEP concept, at which level the metaphor diversity is greater, and whether the metaphors produced at the two levels differ from each other were evaluated. The participants of the study consisted of 27 classroom teachers working in primary schools and 21 branch/field teachers working in secondary schools. The metaphor analysis was used in the research organized with a qualitative research approach. In order to collect data in the study, a consent form for participation in the research and a metaphorical perception form containing the expression "IEP is/is like… because…" were preferred. After the metaphorical perception form was developed by the researcher, expert opinion was consulted and the form was given its final shape. The forms filled out by the participants during the application process were divided into codes and categories by the researcher. Within the scope of the study, 19 forms were eliminated and 48 codes and 6 categories emerged. In the research, only the metaphors named "ladder" and "rainbow" were used twice each to create repeated metaphors. The majority of the 48 metaphors produced by the participants regarding the concept of IEP were different and positive. IEP as a Versatile Functional Element/Element, IEP as a Guide, IEP as an Individual-Specific Element/Element, IEP as a Basic Need in Life, For Participation in Social Life. 6 categories emerged: IEP as an Item/Element, IEP as an Item/Element that Does Not Serve Its Purpose when Not Properly Prepared and the most preferred category by the participants was IEP as a Versatile Functional Item/Element. It was determined that the participants working at the secondary school level had a greater variety of metaphors and had similar perceptions of the IEP concept compared to primary school teachers. However, it was concluded that the participants mostly emphasized the features of the IEP concept with the metaphors they produced.