Sulama göleti suyunun yüzeysel su kalitesi ve sulama suyu kalitesi açısından değerlendirilmesi; Uşak ili Güllübağ göleti örneği

Abstract

Su kaynaklarının kalitesinin belirlenmesi ve izlenmesi, kullanım amacına bağlı olarak büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Uşak ilinde sulama amaçlı kullanılması planlanan Güllübağ baraj göletinden farklı dönemlerde (Mart, Mayıs ve Temmuz) alınan su örnekleri yüzeysel su kalitesi ve sulama suyu kalite parametreleri açısından değerlendirilmiştir. Su örneklerinde yönetmeliklerde belirtilen fiziksel ve kimyasal analizler yapılmış ve sınır değerler ile karşılaştırılmıştır. Çalışmada gölet suyu sulamaya uygunluk açısından; Elektriksel İletkenlik (EC), ve Toplam Sertlik (TS) değerleri ile Sodyum Adsorbsiyon Oranı (SAR), Sodyum Yüzdesi (%Na), Magnezyum Adsorbsiyon Oranı (MAR), Potansiyel Tuzluluk (PS) ve Permeabilite İndeksi (PI), Kelley İndeksi (KI) gibi parametreler kullanılmıştır. Elde olunan sonuçlara göre Güllübağ göleti amonyum azotu, nitrat azotu, nitrit azotu, toplam kjeldahl azotu ve toplam fosfor içeriği bakımından yüzeysel su kalitesi olarak 3. ve 4. sınıfta yer aldığı, Cl ve SO4 içeriği açısından 2. ve 1 sınıf, B konsantrasyonu açısından ise 2. sınıf, N bileşikleri açısından 4.sınıf, BOİ 3. sınıf, KOİ 2. sınıf sulama suyu olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca sulamaya uygunluk açısından hesaplanan parametreler değerlendirildiğinde; Güllübağ sulama göleti suyu % Na değeri 52.8 ile 54.6 arasında, SAR değeri 3.1 ile 3.5, MAR değeri 35.6 ile 37.1, TDS değerleri 782 ile 1038 mg L-1, PS açısından değerlendirildiğinde 4.41-5.72 meq L-1, Kelley indeks değerleri 0.94 ile 1.0 ve PI değerleri 72.5 ile 74.9 arasında değişim göstermiştir. Analizi yapılan ağır metaller açısından sulama yönünden bir problem bulunmamaktadır. Sonuç olarak, değerlendirilen su kaynağının sulama amaçlı kullanımında dikkatli olunması ve toprak özellikleri ile yetiştirilecek bitkinin toleransları da dikkate alınarak uygulamalar yapılmalıdır.Determining and monitoring the quality of water resources is of great importance depending on the purpose of usage. In this study, water samples were taken from the Güllübağ dam pond, which was planned to be used for irrigation, in different periods (March, May and July). water samples were evaluated in terms of surface water quality and irrigation water quality parameters. The results obtained from the water samples have been made physical and chemical analyzes specified in the regulations and compared with the limit values. In the study, Electrical Conductivity (EC) and Total Hardness (TS) values and parameters such as Sodium Adsorption Rate (SAR), Sodium Percentage (Na%), Magnesium Content (MR), Potential Salinity (PS) Permeability İndex (PI) and Kelley İndex (KI) in pond water It has been evaluated in terms of suitability for irrigation. According to the results obtained, Güllübağ Pond was evaluated in 3rd and 4th class as surface water quality in terms of NH4-N, NO3-N, NO2-N, total kjeldahl nitrogen and total phosphorus content. In addition, the samples were evaluated as 2nd and 1st class in terms of CI and SO4 content, 2nd class in terms of B concentration, 4th class in terms of N compounds, BOD 3rd class, COD 2nd class irrigation water. When the parameters calculated in terms of suitability for irrigation were evaluated; Güllübağ irrigation pond water Na value between 52.8 and 54.6%, SAR value between 3.1 and 3.5, MAR value 35.6 and 37.1, TDS values 782 and 1038 mg L-1, PS values 4.41-5.72 meq L-1, Kelley index values 0.94 and 1.0 and PI values ranged from 72.5 to 74.9. When the analyzed heavy metals were compared with the limit values, no problem was found in terms of irrigation. Consequently, the water applications should be done carefully, taking into account the soil characteristics and the tolerance of the plant to be grown in the use of the water resource for irrigation purpose.