Evrimsel algoritmalarla tristörlü doğrultucu devrelerindeki tetikleme açılarının hesaplanması

Abstract

Elektrik enerji sistemlerinde doğrultucu devreleri önemli yer tutmaktadır. Özellikle çok farklı seviyelerde çıkış gerilimleri oluşturabilme yeteneklerine sahip tristörlü doğrultucu devrelerinde en uygun tetikleme açılarının belirlenmesi/hesaplanması ve bu açılarda tetikleme işaretlerinin uygulanması temel işlemlerdir. Gerçekleştirilen çalışmada; istenilen seviyedeki çıkış gerilimin ortalama veya etkin değerine göre tetikleme açıları hem klasik denklem çözümüyle hem de genetik algoritma ve diferansiyel gelişim algoritması kullanılarak elde edilmiştir. Bu doğrultuda; doğrultucu devrelerinin eğitiminde de kullanılabilecek ve en uygun tetikleme açılarını hem klasik hem de evrimsel algoritmalarla hesaplayabilen, sonuçları ve devreye ait birçok özellik/parametreleri hem sayısal hem de grafiksel olarak sunabilen bir yazılım geliştirilmiştir. Yazılımla gerçekleştirilen analizler/benzetimler, bu alanda da evrimsel algoritmaların hızlı, etkin ve verimli bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.

Rectifier circuits have important role in electrical energy systems. Especially in thyristor rectifiers which have capability of generating multiple voltage level, determining/calculating the optimal trigger angle and applying trigger signal at this angles are among the main process. In this study, desired level of average or effective output voltage according to trigger angles is obtained both classically (mathematically) solving of equations and using evolutionary algorithms which are genetic algorithms and differential evolutions. In this way, a software can be used in educational purposes which can calculate optimal trigger angles using both mathematically and heuristically, show results and many properties/parameters of circuit graphically and numerically is developed. Analysis/simulations performed with the designed software indicates that evolutionary algorithms can be used in this field effectively and efficiently.