Türkiye yerli koyun ırklarının korunması
Loading...
Date
2009
Authors
Ertuğrul, Mehmet
Dellal, Gürsel
Soysal, İhsan
Akın, Oya
Arat, Sezen
Barıtçı, İlkay
Pehlivan, Erkan
Yılmaz, Orhan
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Uludağ Üniversitesi
Abstract
Yeryüzünün en önemli gen merkezlerinden birinde yer alan Türkiye’nin zengin biyolojik çeşitliliğini korumak ve gerektiğinde kullanmak zorunluluk olarak kabul edilmelidir. Çünkü biyolojik çeşitlilik ekonomik ve genetik zenginliğin bir göstergesi olup, tıp, tarım, gıda güvencesi ve endüstride önemli yararlar sağlamaktadır. Çiftlik hayvanları genetik kaynakları, biyolojik çeşitliliğin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Türkiye'de hayvan genetik kaynakları yeterince değerlendirilememiş, hatta bazıları daha tam olarak tanımlanmadan yok olmuş veya yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bazı ırklar bilimsel kriterlere göre risk sınırının dışında kabul edilmekle birlikte, azalma hızının çok yüksek olduğu ırklarda mevcut sayının risk sınırına, hatta bu sınırın da altına kısa sürede düşeceği beklenmektedir. Bu durum; ekonomik, sosyal ve çevresel gelişmelerin hayvancılıkta farklı yerlerde çeşitli düzeylerde olmak üzere entansifleşmeyi zorunlu kılması, az girdi ile yetiştirilebilen, buna karşılık düşük verimli olan yerli ırkların yerini hızlı bir şekilde kültür ırkları veya melezlerinin almasının sonucudur. Oysa yerli ırklar yüzyıllardır yetiştirilegeldikleri çevrenin kendine özgü koşullarına çok iyi uyum sağlamış, verimleri düşük olsa bile özgün nitelikleri olan, dayanıklı, kanaatkar, yetersiz çevre koşullarında üreyebilen hayvanlardan oluşur. Yerli ırkların yok olması, taşıdıkları bu ayırıcı özelliklerin de yok olması anlamına gelmektedir. Gelecekte bu özelliklerin hangisine gereksinme duyulacağını şimdiden tahmin etmek güç veya olanaksızdır. Kaldı ki bu gen kaynaklarının bugün saptanmamış olan olası özellikleri de ancak bunların varlıklarını sürdürebilmesi halinde elde tutulabilir. Belirtilen noktalardan hareketle; bildiride Türkiye Yerli Koyun Irklarının korunmasının gerekliliği, korumaya alınacak ırkların belirlenmesi, koruma yöntemleri, Türkiye koyun ırklarının mevcut durumu, bunların korunmasına yönelik çabalar, korumayla ilgili olarak karşılaşılan sorunlar ve alınması gereken önlemler üzerinde durulmaktadır.
Since Turkey has been complimented as one of the gene centers of the world, the biological diversity of Turkey has to be preserved to be be used when necessary. Biological diversity indicates the economical and genetical wealth, and it ensures important benefits in medicine, agriculture industry and food safety Farm animal genetic resources are the important part of the biological diversity. Animal genetic resources of Turkey have not been adequately evaluated, even some of genotypes extinct or facing extinction risk. Although some of the native breeds of Turkey are not at stake of extinction risk by the scientific criteria, some breeds have already decreased in numbers so close to extinction in a short time because, despite their some superior characteristics, culture breeds or crosses replace native breeds due to the economical, social and environmental changes and overall development in the country. Extinction of native breeds leads to the loss of superior characteristics such as endurance, resistance, modesty and reproduction ability under insufficient environmental conditions that native breeds posses in their homelands. Which of these characteristics can be useful in the future can not be easily predicted. Therefore, the probable characteristics of the genotypes can be conserved by their existence. On this basis; necesity of protection of native sheep breeds of Turkey, determination of breeds for protection, protection methods, present situation of the sheep breeds of Turkey, protection studies and efforts, problems and cautions of the protection studies of Turkey are discussed in this communication note.
Since Turkey has been complimented as one of the gene centers of the world, the biological diversity of Turkey has to be preserved to be be used when necessary. Biological diversity indicates the economical and genetical wealth, and it ensures important benefits in medicine, agriculture industry and food safety Farm animal genetic resources are the important part of the biological diversity. Animal genetic resources of Turkey have not been adequately evaluated, even some of genotypes extinct or facing extinction risk. Although some of the native breeds of Turkey are not at stake of extinction risk by the scientific criteria, some breeds have already decreased in numbers so close to extinction in a short time because, despite their some superior characteristics, culture breeds or crosses replace native breeds due to the economical, social and environmental changes and overall development in the country. Extinction of native breeds leads to the loss of superior characteristics such as endurance, resistance, modesty and reproduction ability under insufficient environmental conditions that native breeds posses in their homelands. Which of these characteristics can be useful in the future can not be easily predicted. Therefore, the probable characteristics of the genotypes can be conserved by their existence. On this basis; necesity of protection of native sheep breeds of Turkey, determination of breeds for protection, protection methods, present situation of the sheep breeds of Turkey, protection studies and efforts, problems and cautions of the protection studies of Turkey are discussed in this communication note.
Description
Keywords
Koyun, Yerli Irk, Koruma, Sürdürülebilir koyunculuk, Gen kaynakları, Sheep, Native breed, Protection, Sustainable sheep breeding, Genetic resources
Citation
Ertuğrul, M. vd. (2009). "Türkiye yerli koyun ırklarının korunması". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2), 97-119.