Bursa ilinde sözleşmeli olarak yapılan sanayi tipi domates yetiştiriciliğinde üretim ve pazarlama sorunları

Abstract

Bu araştırmada 1990-1991 üretim döneminde tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 67 tarım işletmesinden elde edilen verilerden hareketle, Bursa ilinde yoğun olarak üretimi yapılan sanayi tipi domatesin birim maliyetinin hesaplanması yanı sıra, üretilen ürünün pazarlanması aşamasında ortaya çıkan problemlerin ele alınması amaçlanmıştır. işletmeler ortalaması değerleri itibariyle sanayi tipi domates yetiştiriciliğinde 99.24 saat insan işgücü, 2.55 saat makina çekigücü kullanıldığı saptanmıştır. İncelenen işletmelerde işletmeler ortalaması değerlerine göre dekar başına 4748 kg ürün elde edildiği ve bir kg sanayi tipi domates maliyetinin 227.26 TL olduğu belirlenmiştir. Üretim masrafları içerisinde en önemli pay % 34.12'lik payı ile insan işgücü masraflar almakta, onu % 28.67'lik payı ile tarla kirası masraftan takip etmektedir. Alıcı kuruluşların yaptıkları sözleşmeye uymamaları nedeniyle son beş yıllık üretim dönemlerinde çiftçi eline geçen kâr marjlarının reel olarak giderek azaldığı saptanmıştır.

The main aims of study were to determine the production costs, marketing structure and problems of tomatoes produced for industry in the Bursa Province, based on the data collected from 67 sample farms in 1991. It was determined that 99.24 h. man power and 2.55 h. machine power were used as an average of all farms. The production amount per decares were calculated as 4748 kg/da an average of all farms. According to this figures production cost per kg. tomatoes was determined as 227.26 TL. for the period of 1990 1991. Labor cost had the biggest share in the production cost with 34.12 % while land rent was in the second order with its 28.67 % share. In the present time period, real value of the profit margin for the producers has been decreasing because of the breaking of contract rules by the customers.