Ulusal kalite ödülüne başvuran büyük ölçekli işletmelerdeki başarı değerleme sisteminin niteliklerini belirlemeye yönelik bir araştırma

Abstract

İnsan kaynakları yönetimi (İKY)'nde başarı değerleme (BD), işletmelerdeki toplam kalite yönetimi (TKY) uygulamalarının başarısını önemli ölçüde etkileyen bir değişkendir. TKY anlayışına uygun olmayan yapıdaki BD sistemi, işletmelerin kalite yolculuğunu zorlaştıran engellerden birisi olabilmektedir. Bu çalışma, Ulusal Kalite Ödülü'ne başvuran büyük ölçekli işletmelerdeki BD sisteminin niteliklerini ve bu niteliklerin TKY anlayışına uygunluğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, konu ile ilgili literatür incelenmiş, TKY anlayışına uygun BD sisteminin başlıca nitelikleri ve geleneksel BD sisteminden farklı yönleri belirlenmiş; Türkiye'de,1993 -2004 yılları arasında Ulusal Kalite Ödülü'ne başvuran 20 işletmede yapılan araştırma bulguları değerlendirilmiştir. Araştırma sonunda, işletmelerin BD sistemindeki niteliklerin, TKY anlayışına uygun olmadığını gösteren bulgular belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, işletmelerin BD sisteminde yapmaları gereken değişikliklere ilişkin önerilere yer verilmiştir. Ayrıca bu araştırmanın uzantısı niteliğinde yeni araştırma konuları önerilmiştir.

Performance Appraisal (PA) in Human Resources Management (HRM) is an important variable that affects the performance of Total Quality Management (TQM) implementations. The PA system that is inappropriate with a TQM structure may be one of the obstacles that hinder companies from achieving their goals towards quality. The study has been made to find out characteristics of PA systems in largescaled companies that applied for National Quality Award and to determine whether the characteristics are appropriate for TQM philosophy. With this aim, the related literature has been investigated, primary characteristics of an PA systems which are appropriate to TQM philosophy and different aspects from traditional PA systems have been determined; the findings obtained from a research that was made on 20 companies that applied for National Quality Award in Turkey between 1993 and 2004 have been evaluated. In conclusion, some findings have been determined indicating that some of the characteristics in PA systems of companies are inappropriate with TQM philosophy. By means of the findings from the survey, some proposals have been presented (given) for companies to make improvements in their PA systems. Besides, some new research topics are also proposed so as to make further study on the issue.