Genetik kullanımı sınırlayıcı teknolojilerin olası etkileri

Loading...
Thumbnail Image

Date

2011-02-23

Authors

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Uludağ Üniversitesi

Abstract

Genetik olarak modifiye olmuş, kazandırıldıkları kısırlık (sterilite) gibi özellikler nedeniyle ikinci generasyonda kullanımları kısıtlanan bitkilerin eldesi Genetik Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojiler ya da Terminatör Teknoloji adı verilen uygulamalar ile gerçekleştirilmektedir. Bu teknolojilerde, bitkiler yeniden üreyebilme kabiliyetlerini yada bazı özel karakterlerini, genlerinde yapılan değişiklikler sonucu kaybetmişlerdir. Bu teknolojiler V-GURT (Variety Genetic Use Restriction Tecnology.; Çeşit Kullanımı Sınırlayıcı Teknolojiler) ve T-GURT (Trait Genetic Use Restriction Tecnology.; Belli Özelliğin Kullanımını Sınırlayıcı Teknolojiler) olmak üzere iki ana grup altında incelenmektedir. V-GURT teknolojisi kullanılarak üretilen tohumlar kısır olduğu için bu tohumu kullanan üreticiler, üretimin ilk yılında aldıkları tohumları ikinci yıl ekerek yeni ürün elde edemezler. T-GURT ise dış faktörlerin başlatma (tetikleme) özelliğini kullanarak bitkinin hastalıklara dayanıklılığını gösteren özel karakterlerin açılıp kapatılmasına olanak sağlamaktadır. Bu teknolojide üreticiler üretimlerinden tohumluk alabilmeleri mümkündür ve bu tohumlar kısır (steril) olmayıp bir sonraki yılda kullanılabilirler. Ancak, önemli bir özelliği tanımlayan karakterin bir sonraki yıl aktif olabilmesi için, tohum firmaları vb. firmalardan alınan özel kimyasallarla, başka bir deyişle tetikleyici (aktivatör) birleştiricilerle muamele edilmeleri gerekmektedir. Bu teknolojiler sayesinde tohum kuruluşları tohumlarını izinsiz kullanımlardan yasal zorlamalar dışında da koruyabilmektedirler. Bu teknoloji ticari olarak kullanıldığında, ilk üründen son ürün oluşumuna kadar ortaya çıkan maliyeti arttırmaktadır. Bu teknolojiye sahip olmak ve bu konuda araştırmalar yapmak için büyük AR-GE yatırımları gerektiğinden ve bu tip tohumlar ikincil uygulamaları yapmaksızın ancak bir generasyon kullanılabildiğinden, üreticiler tohumculuk şirketlerine bağımlı hale gelmektedirler. Kimyasallarla yapılan uygulamalar sonucu toprağın kirlendiği, toprakta yaşayan çeşitli mikroorganizmaların öldüğü ve toprağın yapısının da zarar görebileceği düşünülmektedir.
Genetic use restriction technology (GURT), colloquially known as terminator technology, is the name given to proposed methods for restricting the use of genetically modified plants by causing second generation seeds to be sterile. There are two main categories of GURTs, namely traitrelated or T-GURTs and variety-related or V-GURTs. V-GURT; produces sterile seeds meaning that a farmer that had purchased seeds containing. V-GURT technology could not save the seed from this crop for future planting. T-GURT: A second type of GURT modifies a crop in such a way that the genetic enhancement engineered into the crop does not function until the crop plant is treated with a chemical that is sold by the biotechnology company. Farmers can save seeds for use each year. However, they do not get to use the enhanced trait in the crop unless they purchase the activator compound. With these technology, seed companies could prevent their seed from using without permission out of legal compulsion. To posses this technology, big Research & Development (R&D) investments are required to make researches about this subject and these kind of seeds can be used only one generation by not doing secondary applications, producers are dependent to the seed companies. Also, the reason of the application of chemicals, soil is became polluted, various microorganisms, live in soil, can be died and the structure of the soil can be damaged.

Description

Keywords

Genetik kullanımı sınırlayan teknolojiler, T-GURT, V-GURT, Genetic use restriction technologies

Citation

Kurt, P. Ö. vd. (2011). "Genetik kullanımı sınırlayıcı teknolojilerin olası etkileri". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(2), 69-76.