Denetimde matematiksel kanıt kuramı kullanımı: Bir üretim işletmesindeki alıcılar ve satıcılar hesap denetimleri için bir uygulama

Abstract

Denetim çalışmalarında kullanılan uzman sistemler, kural tabanlı karar destek sistemleridir. Uzman sistemler, denetim çalışmalarının etkinliğini ve verimliliğini arttırmayı hedefler. Denetim süreci, denetim kanıtlarına dayalı olarak, denetçinin bir denetim görüşü oluşturmasını temsil eder. Matematiksel kanıt kuramı, karar alıcıların, ilgili problemle alakalı mevcut kanıtların sunduğu bilgiyi, bir araya getirmesine yardımcı olur Matematiksel kanıt kuramı, uzman sitemler için denetim çalışmalarında kullanışlı bir yaklaşım olup, denetçilerin karşılaştıkları gerçek dünya problemlerine uygun bir perspektif sunar. Bu çalışmada, bir üretim işletmesindeki alıcılar ve satıcılar hesap denetimleri için matematiksel kanıt kuramı kullanımı gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışma üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci bölümde, uzman sistemler ve denetimde matematiksel kanıt kuramı kullanımına ilişkin uluslararası literatür incelenmiştir. İkinci bölümde, matematiksel kanıt kuramının kullanımına yönelik bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Son bölümde, çalışma sonuçları ile çalışmanın kısıtları tartışılmıştır.

Expert systems which are used in auditing are rule based decision support systems. Expert systems aim to improves audit activities’ effectiveness and efficiency. Auditing process represents creating audit opinion by the auditors based on audit evidences. Mathematical theory of evidence helps decision makers for aggregating evidence’s information which is related to the problem. Mathematical theory of evidence is a useful approach in expert systems for the audit work and gives a perspective which is suitable to the real world problems.In this study, mathematical theory of evidence was tried to be shown for auditing of accounts receivable and accounts payable. This study consists three sections. In the first section, international literature about expert systems and mathematical theory of evidence in auditing were examined. In the second section, an application in mathematical theory of evidence was implemented. In the last part of the study, results of application and study limitations were discussed.