Bulaşıcı hastalıklarda sürveyans: Niçin? Nasıl? Ne durumdayız?

Abstract

Halk sağlığı kavramı olarak sürveyans verilerin sürekli toplanması, toplanan verilerin analiz edilmesi, bu analizlerin sağlığın geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve/veya hastalıkların kontrolü uygulamaları için ihtiyacı olan kişilere ve bildirimi yapan kaynaklara dağıtılmasıdır. Başlangıçta bulaşıcı hastalıkların kontrolü için bir araç olarak kullanılan sürveyans daha sonra pek çok durum için uygulanmaya başlanmıştır. Günümüzde hastalıkların kontrol ve önlenmesi amacıyla temel epidemiyolojisi ve doğal seyrinin tanımlanması, girişimler için öncelikli risk faktörlerinin belirlenmesi ve hastalık önleme ve kontrol programlarının değerlendirilmesi, halk sağlığı açısından önceliklerin belirlenmesi ve gelecekteki sağlık gereksinimleri ve eğilimleri belirleyerek sağlık hizmetini planlamak gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hem var olan durumun saptanması hem de olası yeni sorunlara hazırlıklı olmanın en önemli yolunun güçlü sürveyans sistemlerinin geliştirilmesi olduğu düşünülmektedir. Sürveyansın niçin yapıldığı kadar nasıl yapıldığı da önem taşımaktadır. Bu derlemenin amacı sürveyans ve ilgili kavramların açıklanması ve Türkiye’deki durumun gözden geçirilmesidir.

The concept of surveillance in the public health include systematic collection, analysis, interpretation, and dissemination of data about a health-related event in order to reduce morbidity and mortality and to improve health. Surveillance had been initially used as a tool for communicable disease control, subsequently had been applied for various health conditions. Nowadays, it has been used to determine the basic epidemiology and natural course of disease, to measure trends of the risk of exposure dangerous substances, to determine the prior risk factors for intervention, programs that prevent or control illnesses, priorities in terms of primary health care and health needs and tendencies in order to plan health services for the prevention and control of diseases. It is thought that the best way to determine present health status and to be well-prepared to possible new problems is to improve a strong surveillance system. It is very important how as much as why it is done. The aim of this review article is to explain surveillance and related concepts and to look over the stutation of Turkey.