Statik Leontief modeli̇ i̇çi̇n üreti̇m fonksi̇yonu

Abstract

Gelişmiş ülkelerde yönetim ve iktisat gibi sosyal bilimlerle mühendislik bilimleri model çalışmalarına dayandırılmaktadır. Çünkü model çalışmaları bilimsel yöntemin, teknolojik gelişmenin ve ekonomik kalkınmanın özünü teşkil eder. Bu nedenden, yöneticiler faaliyetlerini düzenli ve etkin bir şekilde yürütebilmeleri ancak firmaları için bir model geliştirilmekle sağlanır. Üretim faaliyeti herhangi bir imalat firması faaliyetlerinin esasını teşkil ettiğinden, yöneticinin ana amacıda söz konusu firma için bir üretim modelini geliştirmek olmalıdır. Herhangi bir üretim modelini geliştirmek için önce üretim fonksiyonu ele alınır ve sonra da uygun yapısal matrisi araştırılır. Yönetici firması için bir model geliştirmek istediğinde, ürünlerine olan talep bilgisi yanında, firması için elverişli olan üretim teknolojisi bilgisine de tam olarak sahip olmalıdır. Çünkü, bu bilgiler firmanın üretim fonksiyonunu belirlemede yardımcı olur. Üretim teknolojisi bilgileri, genellikle aşağıda sıralanan bilgilerden oluşur: - Üretim sürecine girecek olan üretim faktörleri yani girdiler. - Sürecin ürünleri yani çıktılar - Girdiler ve çıktılar arasındaki ilişkilerdir. İktisatçılar piyasa ekonomisinde çalışan firmaların davranışı hakkındaki bilgileri elde etmek ve teknolojik olarak uygun ürün imkanlarını belirlemek için üretim fonksiyonlarından yararlanırlar. Aslında herhangi bir girdi-çıktı dönüşüm süreci, üretim fonksiyonu tarafından betimlenir. Bir bakıma üretim fonksiyonu, firmanın ürün çıktıları ile faktör girdileri arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Aynı zamanda Leontief modelini firma düzeyinde ele aldığımızda söz konusu model, firmanın üretim bölümleri ve satış bölümleri arasındaki karşılıklı mal ve hizmet akışını sayısal olarak analiz ettiğini göreceğiz. Buna göre herhangi bir üretim fonksiyonu, Leontief üretim modelinde olduğu gibi firma için geliştirilecek herhangi bir üretim modelinin esasını teşkil edecektir. Çalışmamızın ana amacı, Leontief'in makro ekonomik analizler için geliştirdiği modeli, firma düzeyinde bir üretim modeli olarak eie alındığında, onun üretim fonksiyonunun nasıl olması gerektiği ortaya konulmaya çalışılacaktır (1). Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde üretim fonksiyonunun genel bir tanımı yapıldıktan sonra, statik Leontief modelinin yapısına uyacak üretim fonksiyonu hangi özelliklere sahip olması gerektiği anlatılacak, sonra da söz konusu özelliklerden bazılarını içeren literatürdeki doğrusal homojen üretim fonksiyonları ele alınarak, onların hangi özellikleri Leontief üretim fonksiyonunun özelliklerine uyduğu tartışılacaktır. İkinci bölümde de, statik Leontief modelinin esasını teşkil eden üretim fonksiyonu üç üretim bölümüne sahip bir imalat firması için geliştirilmeye çalışılacaktır.