Seği̇r-nāme -a copy in Riccardiana Library, Florence-

Abstract

Within the course of time, a broad ring of literary genre of fortune-telling type has been formed around the futurology having developed within the scope of human beings’ beliefs, considerations and curiosities. One of these types is that of seğirname including interpretations developed based on slightly wiggling, moving and shaking of muscles in some organs of human body. It is observed that seğirnâmes, whose past dates back to the first written texts of Turks, provide important psychological, sociological and folkloric data about Turkish people’s beliefs, value judgments and behavior patterns. With this characteristic of theirs, seğirnâmes are a significant resource for both old Turkish literature and Turkish folklore studies. Starting from this thought, it has been long known by those concerned that considerable scientific studies were made in relation to the determination of seğirnâme copies. However, at the point which we have reached today, it is certain that there are seğirnâme manuscripts still waiting to be brought to light both in Turkey and abroad. One of the seğirnâme copies, whose names have not been mentioned in the related literature until today, is recorded in 201 in Riccardiana Library, Florence, Italy. In this article, the mentioned copy which we reached during our investigations for manuscripts in the libraries in Italy will be introduced and its text will be included with the aim of making a contribution to comparative studies on seğirnâme type of works.

İnsanoğlunun inanç, telakki ve merakları çerçevesinde gelişen gaybî ilimler etrafında zamanla fal nev’inden geniş bir edebî tür halkası teşekkül etmiştir. Bu türlerden biri de insan vücudunun bazı organlarındaki kasların hafifçe kımıldaması, oynaması, titremesine bağlı olarak geliştirilen yorumları ihtiva eden seğirnâme türüdür. Geçmişi Türklerin ilk yazılı metinlerine kadar uzanan seğirnâmelerin Türk halkının inanış, değer yargıları ve davranış kalıpları hakkında psikolojik, sosyolojik ve folklorik açıdan önemli veriler sunduğu görülmektedir. Bu özelliği ile seğirnâmeler, gerek eski Türk edebiyatı gerekse de Türk halk bilimi çalışmaları için kayda değer birer kaynak niteliğindedir. Bu düşünceden hareketle, seğirnâme nüshalarının tespiti ve ilmî neşirlerine ilişkin uzun zamandır kayda değer çalışmaların ortaya konduğu ilgililerin malumudur. Ancak, bugün geldiğimiz noktada yurtiçi ve yurtdışında hâlâ gün ışığına çıkarılmayı bekleyen seğirnâme yazmalarının varlığı muhakkaktır. İlgili literatürde bugüne kadar adı geçmeyen seğirnâme yazmalarından biri de İtalya Floransa Riccardiana Kütüphanesi 201 numarada kayıtlı bulunmaktadır. Bu makalede; İtalya kütüphanelerindeki yazma eser araştırmalarımız esnasında ulaştığımız söz konusu nüsha tanıtılıp, seğirnâme türü hakkındaki mukayeseli çalışmalara katkıda bulunması amacıyla eserin metnine yer verilecektir.