Afyonkarahisar İli Çay İlçesi Orhaniye Köyü Kırım Tatar ağzı

Abstract

1876'lardan başlayarak Kırım'dan Romanya'ya oradan Bulgaristan'a ve nihayet Türkiye'ye göç eden Kırım Tatarları, çoğunlukla İstanbul, Eskişehir ve Ankara civarına yerleşmişlerdir. Çay ilçesinin Orhaniye köyüne yerleşen Kırım Tatarları, yüz yıldan fazla bir zamandır bu mekanda yaşıyorlar. Aslında bir Kıpçak şivesi olan Kırım Tatarcası, yüzyıllar süren komşuluklar neticesinde Oğuz şivesi özelliklerini de gösterir olmuştur. Böylece Kırım Tatarcası başlıca iki ağza ayrılmıştır. Köyde kendini Nogay ve Kırım Tatarı olarak benimseyen iki grup vardır. Bu iki etnik unsurun şive özellikleri yer yer birbirine karışsa da köylüler kendilerini etnik kimlikleri ile tanımladıkları için ayrılıklar henüz belirgindir. Biz bu çalışmamızda, yalnızca Kırım Tatarları’ndan derlediğimiz metinler kapsamında Orhaniye Köyü Kırım Tatar Ağzı'nın ses ve şekil bilgisi özelliklerini tespit etmeye çalıştık.

Crimean Tatars, as from 1876 migrating from Crimea to Romenia and from there to Bulgaria and finally to Turkey, mostly settled down around İstanbul, Eskişehir and Ankara. Crimean Tatars settling dowm around Orhaniye village of Çay district have been living there for over one century. Crimean Tatar language, which is in fact a “Kıpçak ” accent, accommodates features of “Oğuz” accent as a result of neighborhoods lasting for centruies. Hence, Crimean Tatar language divides into main two dialects. Orhaniye village of Çay district consists of immigrants coming from Crimea and having both accents of Crimea. In the village there are two groups adopting themselves as “Nogay” and Crimean Tatar. In this study we attemp to determine features relating to phonology and morphology knowledge of Crimean Tatar dialect of Orhaniye village.