Bazı kızılcık (Cornus mas L.) çeşitlerinin döllenme biyolojisi üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, Bursa koşullarında yetiştiriciliği yapılan Değirmendere, Erkenci Değirmendere, Yuvarlak Bardak, İri Bardak ve Uzun Memeli kızılcık yerel çeşitlerinde; kendilemenin ve serbest tozlanmanın meyve tutumuna etkisi araştırılmıştır. Ayrıca bu çeşitlerde in vitro koşullarında çiçek tozu canlılık ve çimlenme testleri yapılmıştır. Çeşitlerin çiçek tozu canlılık değerleri (% 56.02-75.01) genellikle yüksek bulunmuş, çimlenme düzeyi ise % 2.36-34.36 değerleri arasında değişim göstermiştir. Tüm çeşitlerde % 15 sakkaroz konsantrasyonundan en iyi çimlenme (% 13.85-34.36) oranı elde edilmiştir. Çeşitlerin serbest tozlanma koşullarındaki meyve tutma oranları % 11.50-13.93 ve kendilemelerdeki meyve tutma oranları ise % 1.0-5.73 arasında değişmiştir. Ancak, çiçek tozu borularının dişicik borusu içindeki gelişimleri, kendileme ve serbest tozlaşma koşullarında belirgin bir farklılık göstermemiş, diğer meyve türlerinde dişicik borusunda görülen tipik uyuşmazlık belirtilerine rastlanmamıştır. Elde edilen sonuçlar, incelenen kızılcık çeşitlerinden yüksek düzeyde ürün elde edebilmek için yabancı tozlaşmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır.This study was conducted to determine the fruit set of cornelian cherry (Cornus mas L.) local cultivars: Değirmendere, Erkenci Değirmendere, Yuvarlak Bardak, İri Bardak and Uzun Memeli, under self and free pollination conditions. In addition viability and germination tests of pollen grains were performed in vitro conditions. Viability and germinability rates of pollen grains changed between 56.02- 75.01% and 2.36-34.30%, respectively. Higher level of germinations 13.85-34.36% obtained from 15% of sucrose concentration. Fruit set of the cultivars under free pollination conditions changed between 11.50- 13.93% and self pollination conditions changed between 1.0-5.73%. However, pollen tube growth in the self pollinated and cross pollinated styles under free pollination conditions did not show any differences, and any incompatibility signs. The results of this study showed that cornelian cherry cultivars need cross pollination to set high level of crop.