Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile psikolojik ihtiyaçları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024-01-25

Kurum Yazarları

Açıkgöz, Sena

Süreli Yayın başlığı

Süreli Yayın ISSN

Cilt Başlığı

Yayınevi

Bursa Uludağ Üniversitesi

Özet

Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile psikolojik ihtiyaçları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Gaziantep ilinin Şehitkamil ve Şahinbey ilçesinde devlete ait fen lisesi, anadolu lisesi, imam hatip lisesi ve sosyal bilimler lisesinde öğrenim görmekte olan 652 öğrenci oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT)", "Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği", "İhtiyaç Doyum Ölçeği (İDÖ)" ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığının cinsiyete ve bilgisayar/tablet sahibi olma durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için bağımsız örneklem t testi; okul türü, algılanan başarı ve sosyoekonomik düzeye göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır, farklılığın nereden kaynaklandığını saptamak amacı ile Games-Howell testi kullanılmıştır. Dijital oyun bağımlılığı, psikolojik ihtiyaçlar ve sıfatlara dayalı kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi için pearson momentler çarpımı korelasyon testi kullanılmıştır. Yapılan araştırmanın sonucunda dijital oyun bağımlılığı ile sıfatlara dayalı kişilik özellikleri alt boyutlarından dışadönüklük ve uyumluluk özellikleri ile negatif ve düşük düzeyde, sorumluluk alt boyutu ile negatif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sıfatlara dayalı kişilik testi alt boyutlarından nevrotiklik ve deneyime açıklık özellikleri ile anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Dijital oyun bağımlılığı ve psikolojik ihtiyaçlar alt boyutunda yer alan özerklik, yeterlik ve ilişki ihtiyacı ile de negatif ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dijital oyun bağımlılığının cinsiyete göre erkekler lehinde anlamlı bir farklılık olduğu, bilgisayar / tablet sahip olma değişkenine bakıldığında dijital oyun bağımlılığının bilgisayar/ tablet sahibi olma durumuna göre bilgisayar/tablet sahibi olan öğrenciler lehinde anlamlı bir farklılık olduğu, Sosyoekonomik düzeyi değişkenine bakıldığında dijital oyun bağımlılığı puanlarının sosyoekonomik düzey ve algılanan başarı değişkenine göre farklılaşmadığı görülmüştür.
The aim of this study is to examine the relationship between high school students' digital game addiction, their psychological needs and five factor personality traits. The study group of the research consists of 652 students studying in public science high schools, anatolian high schools, religious high schools and social sciences high schools in Şehitkamil and Şahinbey districts of Gaziantep province in the 2022-2023 academic year. "Adjective-Based Personality Test (SDKT)", "Digital Game Addiction Scale", "Need Satisfaction Scale (IDS)" and Personal Information Form were used as data collection tools in the research. In the analysis of the data obtained, independent samples t test was used to test whether digital game addiction of high school students differs according to gender and computer/tablet ownership; One-way analysis of variance was used to test whether there were differences according to school type, perceived success and socioeconomic level, it was determined where the difference originated from and the Games-Howell test was used. Pearson product moment correlation test was used to examine the relationship between digital game addiction, psychological needs and adjective-based personality traits. As a result of the research, it was found that there was a negative and low significant relationship between digital game addiction and the extraversion and agreeableness sub-dimensions of adjective-based personality traits, and a negative and moderate significant relationship with the conscientiousness sub-dimension. No significant relationship was found with the adjective-based personality test subscales neuroticism and openness to experience. A negative and low-level significant relationship was found with the need for autonomy, competence and relationship in the sub-dimension of digital game addiction and psychological needs. There is a significant difference in favor of men in digital game addiction according to gender, when looking at the variable of owning a computer / tablet, there is a significant difference in favor of students who own a computer / tablet compared to the state of digital game addiction. It was observed that it did not differ according to the level and perceived success variable.

Açıklama

Anahtar kelimeler

Dijital oyun, Dijital oyun bağımlılığı, Kişilik özellikleri, Lise öğrencileri, Psikolojik ihtiyaçlar, Digital game, Digital game addiction, Personality traits, Psychological needs, Secondary school students

Alıntı

Açıkgöz, S. (2024). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile psikolojik ihtiyaçları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.