İnegöl'de mevsimsel atmosferik pcb konsantrasyonlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, İnegöl ilçesinde atmosferik PCB konsantrasyonlarının mevsimsel değişimini ve bölgesel farklılıklarını incelemiştir. Sonuçlar, yaz aylarında PCB konsantrasyonlarının kış aylarına kıyasla 1.56 kat daha yüksek olduğunu göstermiştir. Yaz dönemi örnekleme kampanyasında ortalama toplam ∑41 PCB konsantrasyonu 256.37±136.6 pg/m³ olarak belirlenirken, kış döneminde bu değer 161.62±89.84 pg/m³ olarak ölçülmüştür. Yaz mevsiminde baskın homolog grup 5 klorlu PCB’ler (5-Cl), kış mevsiminde ise 3 klorlu PCB’ler (3-Cl) olarak tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, sanayi, kentsel alanlar ve arıtma tesislerinin PCB konsantrasyonları üzerindeki etkilerini ortaya koymuştur. Örneğin, yaz döneminde kentsel alanlarda ortalama PCB konsantrasyonu en yüksek seviyede (309.63±108.12 pg/m³) ölçülmüşken, kış döneminde arıtma tesisi bölgesindeki konsantrasyonlar (290.53±116.10 pg/m³) baskın olmuştur. Çalışmada, PCB türlerinin mevsimsel dağılımı ve bölgesel kaynaklara bağlı olarak farklılık gösterdiği görülmüştür. Önceki literatürle karşılaştırıldığında, elde edilen konsantrasyonlar hem daha düşük hem de daha yüksek değerler gösterebilmiştir. Bu farklılıklar, örnekleme tarihleri, meteorolojik koşullar ve bölgesel sanayi faaliyetlerindeki değişimlerle ilişkilendirilmiştir.This study investigated the seasonal variations and regional differences in atmospheric PCB concentrations in the İnegöl district. The results showed that PCB concentrations were 1.56 times higher in summer compared to winter. During the summer sampling campaign, the average total ∑41 PCB concentration was determined as 256.37±136.6 pg/m³, whereas it was measured as 161.62±89.84 pg/m³ in winter. The dominant homolog group in summer was 5-chlorinated PCBs (5-Cl), while in winter, 3-chlorinated PCBs (3-Cl) were predominant. The data revealed the impact of industries, urban areas, and treatment facilities on PCB concentrations. For example, in the summer period, the highest average PCB concentration was measured in urban areas (309.63±108.12 pg/m³), whereas in winter, concentrations were highest near treatment facilities (290.53±116.10 pg/m³). The study demonstrated that the seasonal distribution of PCB types varied depending on regional sources. Compared to previous literature, the obtained concentrations exhibited both lower and higher values. These differences were attributed to sampling periods, meteorological conditions, and changes in regional industrial activities.