Tüketicilerin satın aldıkları gıda maddeleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Tokat ili örneği)

Abstract

Ekonomik ve sosyal refahın artmasıyla toplumlar gıda konusunda daha hassas tutumlar göstermeye başlamıştır. Buna bağlı olarak; doğru ve dengeli tüketim anlayışında her geçen gün önemli gelişmeler olmakta ve bilinçli tüketici sayısı giderek artmaktadır. Böyle bir tüketim toplumunda toplumun bilgi düzeyi ve tutumlarının ne olduğunun ortaya konulması konunun önemini sergilemektedir. Tüketicilerin bilgi ve tutumlarının tam olarak tespit edilmesi, tüketicinin ihtiyaç ve isteklerinin yönünün ayrıca gıda üreten ve pazarlayan firmaların politikasının da yönünün doğru olarak saptanmasını sağlar. Bu çalışmanın amacı, Tokat Merkez İlçede yaşayan bireylerin gıda maddelerini satın alırken dikkat ettikleri konular, bilgi düzeyleri ve tutumlarının incelenmesidir. Veriler Tokat Merkez İlçedeki mahalleler tespit edilerek ildeki tüketicileri temsil edebilecek nitelikte bir örnek hacmi dikkate alınarak 277 olarak belirlenmiştir. Tüketicilere sosyo-demografik değişkenlerin yanı sıra gıda alımı, tüketimi, gıda güvenliği ve kalitesi ile ilgili deneyim, bilgi ve tutumlarını ölçen bir grup soru yöneltilmiştir. Gıda maddeleri alımında dikkat edilen kalıpların neler olduğunu ortaya koymak amacıyla faktör analizi kullanılmıştır. Bu analizle tüketicilerin gıda maddelerini alırken bilgi düzeyi ve tutumlarını açıklayıcı faktörler gruplandırılmıştır. Çalışmada, gıda maddeleri konusunda tüketici tutumlarının değişimini açıklama yüzdelerine göre en belirleyici olanları saptanmıştır. Buna göre; Tokat ilindeki tüketicilerin gıda ürünleri satın alırken besin değeri, ambalaj, marka, besleyicilik, doyuruculuk, üretim ve son kullanma tarihi, üretim ve satış yeri hijyeni, sağlıklı olma faktörlerini öncelikle göz önünde bulundurdukları ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla, arz ve talep dengesinin korunması, tutarlı, sürdürülebilir gıda politikalarının oluşturulabilmesi için bu sonuçlar dikkate alınmalıdır.

As economic and social welfare increases, societies started to exhibit more sensitive attitudes related to food products. In relation to this right and balanced consumption concept changes everyday and the number of conscious consumer increases gradually. In such kind of consumption society displaying what the knowledge levels and attitudes of the society are puts forward the importance of the subject. Exactly determination of the knowledge levels and attitudes of the consumers enables the appropriate determination of the needs and requirements of the consumers as well as the policy directions of the companies which produce and market food products. The purpose of this study is to examine the points to which individuals living in Tokat Central County pay attention while buying food products and their knowledge levels and attitudes. Data was determined as 277 sample volume which represents the consumers in the city by determination of the districts in Tokat Central County. The consumers were asked a group of questions which evaluate experience, knowledge and attitudes related to food product buying, consumption, food security and quality alongside with socio-demographical variables. Factor analysis was used in order to determine the points which are paid attention when buying food products. In this analysis the factors which explain the knowledge level and attitudes of the consumers when buying food products are classified. In this study, the most determining factors are ascertained according to the explanation percentages of the consumer attitudes related to food product buying. In line with this, it was determined that the consumers in Tokat city took into consideration the nutritional value, package, brand, nutritious ness, saturator foods, production and last consumption date, production, hygiene of the selling place and health factors initially while buying food products. Thus these results should be taken into consideration for the maintenance of supply and demand balance and for the formation of consistent and sustainable food product policies.