Proudhon küçük burjuva sosyalisti midir?

Abstract

Siyaset felsefesi tarihinde, anarşizm ile marksizm arasındaki tartışma önemli bir yer tutmaktadır. Kendi ifadesini özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bulan bu tartışmanın gidişatını belirleyen şey, kendisini anarşist olarak ilan etmiş “ilk” düşünür olan Pierre-Joseph Proudhon ile çağdaşı Karl Marx arasındaki birebir tartışmalardır. Hem Proudhon hem de Marx, bir yandan kendi teorilerinin kavramsal çerçevesini ve metodolojisini oluştururken, diğer yandan da Avrupa’da çıkardığı çeşitli isyanlar yoluyla kendisini kamusal alanda iyiden iyiye hissettirmeye başlayan işçi sınıfının bayraktarlığını yapma mücadelesi içine girmişlerdir. Dolayısıyla bu çalışmanın amaçları arasında; anarşist ve marksist teorileri tanıtmanın yanı sıra, bilimsel sosyalizm-ütopik sosyalizm ayrımı üzerinden Marx ve Proudhon arasındaki “kişisel” tartışmaya odaklanmak vardır. Ayrıca bununla bağlantılı olarak, Marx’ın “küçük burjuva sosyalisti” tanımının ne anlama geldiğini ve bu tanımın Proudhon’u ve anarşist düşünceyi gözden düşürme amacı taşıyıp taşımadığını anlama çabası vardır.

In the history of political philosophy, the debate between anarchism and marxism has an important place. What sets the tone of this debate, which finds its expression especially from the second half of the 19th century, is the one-on-one debates between Pierre-Joseph Proudhon, the “first” thinker who declared himself an anarchist, and his contemporary Karl Marx. On the one hand, both Proudhon and Marx formed the conceptual framework and methodology of their own theories, on the other hand campaigned to carry the banner for the working class, which began to make its presence thoroughly in the public space through the various revolts it brought out in Europe. Therefore, among the aims of this study; as well as introducing anarchist and marxist theories, focusing on the “personal” debate between Marx and Proudhon by way of the distinction between scientific socialism and utopian socialism. In connection with this, there is an also effort to find out what Marx’s “petty bourgeois socialist” definition means and whether or not this definition aimed at disgracing Proudhon and anarchist thought.