Zamir /n/’sinin Türkçedeki fonemorfolojik gelişimi

dc.contributor.authorKılıç, Ensar
dc.contributor.authorErsöz, Serpil
dc.date.accessioned2021-01-06T10:36:07Z
dc.date.available2021-01-06T10:36:07Z
dc.date.issued2020-01-31
dc.descriptionBu makale, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Serpil Ersöz'ün danışmanlığında Ensar Kılıç tarafından yazılan “Ana Türkçedeki fonemik yarılmaların eski Türkçedeki yardımcı seslerin oluşumundaki etkisi” adlı yüksek lisans tezinden yararlanılarak üretilmiştir.tr_TR
dc.description.abstractAltay dillerindeki, 3. kişi kategorisiyle alakalı zamir ve iyelik çekimlerinin bağlantı noktalarında görülen zamir /n/’sinin kökeni hakkında bugüne dek birçok çalışma yapılmıştır. Zamir /n/’si, Türk lehçelerinde [n, n̪, ŋ] alofonlarıyla sesletilmekte veya /n/>/n̪/>/Ø/ gelişimiyle eriyerek yüzey yapıda kaybolmaktadır. Yapılan çalışmalarda zamir /n/’sinin eskicil 3. kişi zamiriyle ilişkili bir morfolojik kalıntı olduğu konusunda iddialar ortaya atılmış, ayrıca zamir /n/’sinin yardımcı ses olduğuna dair görüşler dile getirilmiştir. Bununla birlikte zamir /n/’sinin Altay dilleri ve Türk lehçelerindeki fonetik varlığına dair araştırmaların sayısı oldukça azdır. İşte bu makalede, zamir /n/’si; yalnızca barındırdığı sesin morfolojisi açısından değil fonem teorisinin imkânlarından da faydalanılarak fonolojik geçmişi yönüyle ele alınmaktadır. Ayrıca önceki çalışmalardan farklı olarak zamir /n/’si kullanıldığı konumlar için ayrı ayrı değerlendirilmiş; üretken-dönüşümlü dil bilgisi bağlamında zamir /n/’si ve Ana Altaycada bulunan eskicil teklik kategorisi eki *+n, yapı bakımından karşılaştırılmıştır. Böylelikle zamir /n/’sinin fonemorfolojik tarihi hakkında yeni bilgilerin elde edilmesi amaçlanmıştır.tr_TR
dc.description.abstractMuch work has been done about the origin of pronominal /n/ seen in the connection points with case suffixes of third-person possessive suffix and third-person pronoun in Altaic languages. The pronominal /n/ is voiced by [n, n̪, ŋ] allophones in Turkish dialects. Besides, in surface structure, it subjects to development of /n/>/n̪/>/Ø/ sometimes. In studies conducted, claims have been made that pronominal /n/ is a morphological relic associated with archaic third-person pronoun. There were also ideas that the prominal /n/ was an auxiliary phoneme. However, there are very few researches on the phonetic existence of pronominal /n/ in Altaic languages and Turkish dialects. Here in this article, pronominal /n/ was examined not only in terms of the morphological history of the sound it contains but also its phonological background by utilizing the opportunities of phoneme theory. In addition, the pronominal /n/ was evaluated separately for the various locations where it was used. Thus, in the context of generative grammar, the prominal /n/ and the archaic uniqueness category suffix (*+n) in the Main Altai Era were compared in terms of structure. Thus, it is aimed to obtain new information about the morphological and phonological history of the pronominal /n/.en_US
dc.description.sponsorshipSERPİL ERSÖZtr_TR
dc.identifier.citationKılıç, E. ve Ersöz, S. (2020). “Zamir /n/’sinin Türkçedeki fonemorfolojik gelişimi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(38), 565-606.tr_TR
dc.identifier.endpage606tr_TR
dc.identifier.issn1302-2423
dc.identifier.issn2564-6834
dc.identifier.issue38tr_TR
dc.identifier.startpage565tr_TR
dc.identifier.urihttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/947579
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11452/14839
dc.identifier.volume21tr_TR
dc.language.isotrtr_TR
dc.publisherBursa Uludağ Üniversitesitr_TR
dc.relation.journalUludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi / Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciencestr_TR
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergitr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectZamir /n/’sitr_TR
dc.subjectEskicil teklik kategorisi ekitr_TR
dc.subjectYardımcı sestr_TR
dc.subjectAltay dilleritr_TR
dc.subjectFonem teorisitr_TR
dc.subjectPronominal /n/en_US
dc.subjectArchaic singular category suffixen_US
dc.subjectAuxiliary phonemeen_US
dc.subjectAltaic languagesen_US
dc.subjectPhoneme theoryen_US
dc.titleZamir /n/’sinin Türkçedeki fonemorfolojik gelişimitr_TR
dc.title.alternativePhono-morphological development of pronominal /n/ in the Turkishen_US
dc.typeArticleen_US

Files

Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
21_38_18.pdf
Size:
624.42 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Name:
license.txt
Size:
1.71 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: