Ülkemizin dış ticaret ve doğrudan yurt dışı yatırımlarında tercih ettiği ülkeler için rank korelasyonu ve kümeleme analizi

Abstract

Dış ticaret ve yatırım politikaları, ülkelerin ekonomik kalkınma, sanayileşme ve bu sayede sosyal refahı sağlama hedefine ulaşmada kullandığı en önemli temel araçların başında gelmektedir. Bu çalışmada; 2002-2012 yılları arasında ülkeler düzeyinde gerçekleştirmiş olduğumuz dış ticaret istatistikleri ile yatırım verileri arasında esas alınan 90 ülke 1 için, 2012 yılı ihracat, ithalat ve 2011 yılı doğrudan yatırım değerlerine yönelik rank korelasyonu ve kümeleme analizi yapılmıştır. Her üç değişkene göre de 2002-2012 yılları arasında ülke sıralamaları dikkate alındığında, çok değişken bir yapının olduğu dikkati çekmektedir. Ülkemiz 2012 yılında en fazla ihracatı Almanya ile yapmış ve bu durum 2002 yılından, 2012 yılına kadar da değişmemiştir. Aynı yıllar arasında ülkemiz 2006-2012 arasında en fazla ithalatı Rusya Federasyonu’ndan yaparken, 2002-2005 yılları arasında ise en fazla ithalatı Almanya’dan yapmıştır. Yurt içinde yerleşiklerin en fazla yatırım yaptığı ülke de 2002-2011 yılları arasında Hollanda olmuştur. 2012 yılı değerlerine göre ihracatta ilk üçteki ülke; Almanya, Irak, İran, ithalatta ilk üçteki ülke; Rusya Federasyonu, Almanya ve Çin iken, yatırımda da ilk üçteki ülke; Hollanda, Azerbaycan ve ABD’dir. Türk firmalarının yurt dışındaki yatırımları Batı Avrupa, Doğu Avrupa-Balkanlar, Orta Asya ve Afrika olmak üzere dört bölgede yoğunlaşma göstermektedir. 2002-2012 yılları arasında ihracat değerlerine göre ülkelerin sıra numaralarına yönelik rank korelâsyon katsayısı en yüksek değerine 0,983 ile (α=0,01 yanılma düzeyinde) 2006-2007 yılında ve 0,985 değeri ile de (α=0,01 yanılma düzeyinde) 2010-2011 yılında sahipken, ithalat değerlerine göre de rank korelâsyonu α=0,01 yanılma düzeyinde en yüksek değerine 0,991 değeri ile 2009- 2010 yılında sahiptir. Yatırım değerine göre ülkelerin sıra numarası rank korelâsyonu da α=0,01 yanılma düzeyinde en yüksek değerine 0,984 değeri ile 2006-2007 yılında sahiptir. Ülkelerin; ihracat, ithalat ve yatırım değerlerine göre rank korelâsyon katsayısı takip eden bir sonraki yıl ile en yüksek değerine sahiptir. Seçilen 90 ülke 2002-2012 yılları arası ihracat, ithalat ve doğrudan yatırım değerlerine göre kümeleme analizine tabi tutulduğunda da ABD, İran ile bir küme oluştururken, Almanya, Çin, Hollanda ve Rusya Federasyonu ise tek başlarına birer küme oluşturmuş ve 90 ülkeden 80’i ise bir kümede yer almıştır.Foreign trade and investment policies, the countries' economic development, industrialization, and thus used in achieving the goal of providing social welfare is one of the most important basic tools. In this study, which was carried out at the country level between 2002-2012 and investment, foreign trade statistics between the data structure is depicted. Among the 90 countries taken as a basis for the relevant period of 2012, exports, imports and foreign direct investment in 2011 is taken into account in terms of country rankings, it is noteworthy that a structure variable. In 2012, the maximum export country, and this is done with Germany in 2002, it remained unchanged until 2012. In the same years in our country most of the imports of the Russian Federation 2006-2012, while in 2002- 2005 made the most of the imports from Germany. Residents in the country of the Netherlands between 2002-2011 has been more investment in the country. The first on three countries in 2012 according to the values of exports, Germany, Iraq, Iran, the country imports the first on three of the Russian Federation, Germany, and China, while the investment in the first on three countries, the Netherlands, Azerbaijan and the United States. Turkish firms' overseas investments, Western Europe, Eastern Europe, the Balkans, the Middle East and Africa region, including the concentration of four shows. Exports between 2002-2012 according to the values of the rank correlation coefficient for the sequence numbers of the countries with the highest value of 0.983 (α=0.01 level of error) with the value in 2006-2007 and 0.985 (α=0.01 error level) 2010-2011 years, while the rank correlation according to the values of imports and error at the level of α=0.01 in 2009-2010 with the value of 0.991 is the highest value. Investment value of the rank correlation of the sequence number of countries in the α=0.01 level of error in 2006-2007 with the highest value is the value of 0.984. Countries' exports, imports and investment values, followed by the next year, with the rank correlation coefficient has the highest value. The selected 90 countries between the years of 2002 to 2012 exports, imports and foreign direct investment were subjected to cluster analysis according to the values in the U.S., creating a cluster with Iran, China, Germany, the Netherlands and the Russian Federation alone, 90 countries and 80 formed in a cluster has been involved in a cluster.