Michel Foucault’da söylem ve iktidar

Abstract

Felsefesini, sorunsallaştırma üzerinden kurgulayan ve bunu bir sistemin söylemi haline gelmeden yapmaya çalışan Foucault için önemli olan, söylem ve söylemi meydana getiren birliklerin anlaşılmasıdır. Süreksiz olmasına rağmen, süreklilik gösteren bir süreç gibi algılanan söylem yasak, akıllılık - delilik, doğru-yanlış karşıtlığı gibi dışlama usulleri üzerinden anlaşılmalıdır. Bu noktada bir entelektüelin rolü de, söylem ve söylem birliklerine ilişkin reçeteler sunmak değil, sadece zihinlerde alışkanlığa dönüşen bir takım düşünme tarzlarını yerle bir edip, genel kabulleri kuşkulu hale getirerek onları sorunsallaştırmak ve değerlendirmek olmalıdır. Çalışma iki başlıktan oluşmaktadır, ilk bölüm söylem ve söylemin doğasına, ikinci bölüm ise söylemin iktidar ile olan ilişkisine ayrılmıştır. Çalışmaya Foucault’nun Collège de France’ta yaptığı açılış konuşmasındaki söylemin dışında kalma arzusu ve bunu gerçekleştiremeyecek olmanın kaygısı kaynaklık etmiştir.

In this article, basic dynamics of discourse and power which are among the fundamental problems of Foucault and their interrelations have been discussed. What is principal for Foucault is to understand the discourse and the components of it; because the discourse should not be examined without its components. In this connection, rendering the discourse comprehensible will enable to analyze how the power mechanisms function. To Foucault, discourse should be examined with its produced and non-continuous dimensions, because it is related with the power, which self-produces, diversifies and gains continuity, and institutions. Discourse has a structure which is controlled, shared and multiplied by the power. What produces the discourse is the exclusion methods. These methods reveal themselves as prohibition, opposition to madness and rightness will, in other words, opposition to rightnesswrongness. These exclusion methods point out to the structures where the discourse is not eliminated; on the contrary, it is multiplied and take root.