Okul yöneticilerinin göçmen öğrencilere ilişkin görüşlerinin kapsayıcı eğitim bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Küreselleşen dünyada yaşanan gelişmeler nedeniyle göç olgusu günlük hayatın parçası haline gelmiştir. Göçle birlikte anılan birçok konunun en önemlilerinden biri de şüphesiz eğitimdir. Göçle birlikte eğitimin kapsayıcı olması daha gerekli hale gelmiştir. Bu araştırmada göçmen öğrencisi bulunan okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitim bağlamındaki çalışmalarına ilişkin bilgi almak ve görüşlerine ulaşmak hedeflenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Bursa-Gemlik ilçesinde görev yapmakta olan ve okulunda onun üzerinde göçmen öğrencisi bulunan 12 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Katılımcılara araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile sorular yöneltilmiştir. Görüşmelerde elde edilen verilerin transkript halinde tekrar eden kelime ve ifadeler sorular kapsamında kodlanmıştır. Kodlardan kategorilere ilerlenerek temalar belirlenmiş ve analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda okullarda gerçekleştirilen kapsayıcı eğitim faaliyetleri olarak okul yöneticilerinin resmi görevleri kapsamındaki çalışmalar, stratejik plan ve ilgili etkinlikler, rehberlik çalışmaları, dil desteği, uyum faaliyetleri ve PIKTES çalışmalarının yapıldığı görülmüştür. Okul yöneticilerinin dile getirdiği göçmen öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar; öğrenci ve velilerin dil sorunları, zorbalık, belirsizlik durumu, eğitime erişim, uyum problemleri, maddi yetersizlikler ve akademik başarısızlıktır. Öğretmenlerin bilgi eksikliği ve önyargıları okul yöneticileri tarafından dile getirilen bir diğer sorun alanıdır. Okul yöneticileri ayrıca “Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı”, denklik ve mevzuata bağlı sorunların Milli Eğitim Bakanlığı’ndan (MEB) kaynaklandığını belirtmişlerdir. Araştırmada okul yöneticileri sorunların çözümüne ilişkin öğretmenlerin kapsayıcı eğitim bağlamında desteklenmelerini ve teşvik edilmelerini, öğrenci ve velilerin dil konusunda desteklenmeleri gerektiğini ve MEB tarafından dil eğitiminde ortak bir program uygulaması gerektiğini ifade etmişlerdir. Göçmen öğrencilerin daha özel çalışmalara ihtiyaç duydukları için sosyal hizmet uzmanları gibi profesyoneller tarafından desteklenmesi önerilmiştir. Meslek edindirme kursları ve maddi destek sağlanması önerilmiştir. Göçmen öğrencilerin eğitim kayıplarının azaltılması adına yaş, fiziksel ve bilişsel özelliklerine uygun sınıflara yerleştirilmeleri ve gerektiğinde birden fazla sınıf atlatmanın yapılması önerilmiştir. Ayrıca MEB’in iyi örnekleri paylaşması ve göçmen öğrencileri her okula eşit şekilde dağıtması dile getirilen önerilerdendir.The phenomenon of migration has become a part of daily life due to the globalizing world anddevelopments. One of the most important issues associated with migration is undoubtedlyeducation. With migration, it has become more necessary for education to be inclusive. In thisstudy, it was aimed to obtain information about the work of school administrators withimmigrant students in the context of inclusive education and to reach their opinions. Qualitativeresearch method was used in the study. The study group of the research consists of 12 school administrators working in Bursa-Gemlik district in the 2022-2023 academic year and having more than ten immigrant students in their schools. The participants were asked questions with a semi-structured interview form developed by the researcher. Repetitive words and expressions in the transcript of the data obtained in the interviews were coded within the scope of the questions. Themes were determined and analyzed by moving from codes to categories. As a result of the research, it was seen that the inclusive education activities carried out in schools included activities within the scope of the official duties of school administrators, strategic plans and related activities, guidance activities, language support, adaptation activities and PIKTES activities. The problems faced by migrant students mentioned by school administrators are language problems of students and parents, bullying, uncertainty, access to education, adaptation problems, financial inadequacies and academic failure. Lack of knowledge and prejudices of teachers is another problem area mentioned by school administrators. School administrators also stated that the Ministry of National Education (MoNE) is responsible for the "Foreign National Student Exam", equivalency and legislative problems. In the study, school administrators stated that teachers should be supported and encouraged in the context of inclusive education, students and parents should be supported in language, and a common program should be implemented by the MoNE in language education. It was suggested that migrant students should be supported by professionals such as social workers as they need more specialized work. Vocational courses and financial support were suggested. In order to reduce the educational losses of migrant students, it was suggested that they should be placed in classes appropriate to their age, physical and cognitive features and that more than one grade should be skipped when necessary. It was also suggested that MoNE should share good practices and distribute migrant students equally to all schools.