Türkiye’de yükseköğrenime devam eden Batı Trakya Türk azınlığı mensuplarının iş umudu, akademik motivasyon ve üniversiteye aidiyet düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de Yükseköğretime devam eden Batı Trakya Türk azınlık mensubu (BTTAM) üniversite öğrencilerinin iş umudu, akademik motivasyon ve üniversiteye aidiyet düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu amaçla 31 farklı üniversitede öğrenim gören 311 (69% kadın, 31% erkek) BTTAM üniversite öğrencisi çalışmaya katılım sağlamıştır. Araştırma kapsamında veri toplamak için İş Umudu Ölçeği(İUÖ), Akademik Güdülenme Ölçeği (AGÖ), ve Üniversiteye Ait Olma Ölçeği (ÜAOÖ)kullanılmıştır. Ayrıca çalışmada İUÖ’nin, AGÖ’nin ve ÜAOÖ’nin Batı Trakya Türk Azınlığı mensubu üniversite öğrencileri için geçerlilik ve güvenirlik kanıtları incelenmiştir. Öncelikle ölçme araçlarının çalışma grubunda kullanılabilirliğini incelemek üzere yapılan çalışmalar kapsamında, İUÖ’nin, AGÖ’nin ve ÜAOÖ için Doğrulayıcı Faktör Analizi(DFA) ve iç tutarlılık yöntemleri kullanılmıştır. DFA sonuçları İUÖ için modelin iki faktörlü yapısının (x²=152.15, sd=67 p=0.00; RMSEA=.065, NFI=.94, NNFI=.95, CFI=.96, IFI=.96,GFI=.93, AGFI=.90, ve SRMR=.038); AGÖ için modelin üç faktörlü yapısının (x²= 329.7,sd=155, p= 0.00; RMSEA= .061, NFI= .84, NNFI= .85, CFI = .91, GFI = .89, AGFI= .85 ve SRMR = .064) ve ÜAOÖ için modelin üç faktörlü yapısının (x²= 131.18, sd=70, p= 0.00;RMSEA= .054, NFI= .87, NNFI= .91, CFI = .93 GFI = .94, AGFI= .91 ve SRMR = .047) iyi uyum gösterdiği ortaya koymuştur. Bu bulgular her üç ölçme aracının da ÜAOÖ’nin Batı Trakya Türk Azınlığı mensubu üniversite öğrencileri için sırasıyla iş umudunu, akademik motivasyonu ve üniversiteye ait olma düzeylerini ölçmek için geçerlik ve güvenilirlik kanıtlarına sahip olduğunu göstermiştir. Araştırmada öğrencilerin iş umudunu, akademik motivasyonu ve üniversiteye ait olma düzeylerini çeşitli değişkenler bakımından incelemek üzere yapılan t- test ve ANOVA bulgularına; göre Batı Trakya’da 20 yıldan daha az ikamet eden BTTAM üniversite öğrencilerinin İUÖ puanlarının 20 yıldan daha fazla ikamet eden öğrencilere göre daha yüksek olduğu; BTTAM üniversite öğrencilerinin İUÖ, AGÖ ve ÜAOÖ puanlarının Türkiye’de ikamet etme süresine göre ise değişmediği tespit edilmiştir. Türkiye’de çalışmayı planlayan BTTAM üniversite öğrencilerinin ÜAOÖ puanlarının farklı bir ülkede çalışmayı düşünenlere göre daha yüksek olduğu; benzer şekilde Türkiye’de yükseköğretimi Türkiye’nin ana vatan olarak görülmesi nedeniyle tercih edenlerin ana dili Türkçe olması nedeniyle tercih edenlere göre ÜAOÖ puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca STK’lar tarafından üniversite gezi ve tanıtımlarına katılan BTTAM üniversite öğrencilerinin İUÖ, AGÖ ve ÜAOÖ puanları başvuru desteği alan öğrencilere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak, bu araştırmada BTTAM üniversite öğrencilerinin üniversiteye ait olma ve iş umudu düzeyleri arasındaki ilişkide akademik motivasyonun kısmi aracılık rolü olduğu yapılan YEM (Yapısal Eşitlik Modeli) analizi ile belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularına dayanarak, iş umudunu arttırmada akademik motivasyonun da önemli bir rolü olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda PDR hizmetlerinin akademik motivasyonu artırmaya yönelik destek programlarını güçlendirmesi ve bu programlara etkin şekilde katılımı teşvik etmesi önerilmiştir.The aim of this research is to examine the relationships between employment hope, academic motivation, and university belonging levels of Western Thrace Turkish minority (WTTM) university students in Turkey. For this purpose, 311 WTTM university students (69% female, 31% male) studying in 31 different universities participated in the study. In the scope of the research, the Employment Hope Scale (EHS), Academic Motivation Scale (AMS), and University Belonging Scale (UBS) were used to collect data. Additionally, the validity and reliability of EHS, AMS, and UBS were examined in the study. In the initial stages of the study, Confirmatory Factor Analysis (CFA) and internal consistency methods were employed to examine the applicability of the measurement tools within the study group. The results of CFA demonstrated a good fit for the two-factor structure of EHS (x²=152.15, sd=67 p=0.00; RMSEA=.065, NFI=.94, NNFI=.95, CFI=.96, IFI=.96, GFI=.93, AGFI=.90, and SRMR=.038), the three-factor structure of AMS (x²=329.7, sd=155, p=0.00; RMSEA=.061, NFI=.84, NNFI=.85, CFI=.91, GFI=.89, AGFI=.85, and SRMR=.064), and the three-factor structure of UBS (x²=131.18, sd=70, p=0.00; RMSEA=.054, NFI=.87, NNFI=.91, CFI=.93, GFI=.94, AGFI=.91, and SRMR=.047). These findings indicated that all three measurement tools had validity and reliability evidence to measure employment hope, academic motivation, and university belonging levels for Western Thrace Turkish minority university students.The research included t-tests and ANOVA findings to examine employment hope, academic motivation, and university belonging levels of students with respect to various variables. It was found that WTTM university students residing in Western Thrace for less than 20 years had higher EHS scores than those residing for more than 20 years. The EHS, AMS, and UBS scores of WTTM university students did not differ based on the duration of residence in Turkey. Moreover, those WTTM university students who planned to work in Turkey had higher UBS scores compared to those considering working in a different country. Similarly, those who preferred higher education in Turkey due to perceiving Turkey as their homeland had higher UBS scores compared to those who preferred it due to their Turkish language skills. Additionally, WTTM university students who participated in university trips and promotions organized by non-governmental organizations (NGOs) had higher EHS, AMS, and UBS scores compared to those who received application support. Finally, through SEM (Structural Equation Modeling) analysis, this research determined that academic motivation played a partial mediating role in the relationship between university belonging and employment hope levels of WTTM university students. Based on the study's findings, it was concluded that academic motivation also plays an important role in increasing employment hope. In this context, it is recommended that Psychological Counseling and Guidance services strengthen support programs for increasing academic motivation and encourage active participation in these programs.