Profesyonel bi̇r ki̇mli̇k olarak öğretmen li̇derli̇ği̇

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; kendini lider öğretmen olarak gören veya tanımlayan öğretmenlerin öğretmen liderliği dair bakış açılarını belirlemektir. Araştırmada; nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Adana İl Millî Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı 5 resmi lisede görev yapan 18 öğretmen oluşturmaktadır. Lider öğretmenler, okullarındaki diğer öğretmenler tarafından belirlenmiştir. Araştırmada veriler “Lider Öğretmen Görüşme Formu” kullanılarak yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre çalışmaya katılan lider öğretmenlerin çoğunun diğerleri ile iyi iletişim kurma, başkalarına yardımcı olma ve okulda aktif olma gibi özelliklere sahip olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda lider öğretmende olması gereken özellikler iyi iletişim kurma, mesleki yeterlilik, örnek olma, yenilikleri takip etme, hitabetinin iyi olması, yardımcı olma, problem çözme, güven sağlama, kurum kültürüne sahip olma şeklinde sıralanmıştır. Katılımcılar öğretmen liderliği engellerinin ücret yetersizliği, zaman yetersizliği, sorumluluk almak, yönetmelikler, tükenmişlik, ailevi sorunlar, mesleki yetersizlik, motivasyon eksikliği, iletişim eksikliği olduğunu ifade etmişlerdir. Katılımcıların büyük çoğunluğu liderlik etmede okullarının onlara yardım ettiğini ve okullarında yöneticileri ile iletişimlerinin iyi olduğunu belirtmiştir. Araştırma sonucunda lider öğretmenlerin liderlik etmede en çok meslektaşlarından ve idarecilerinden destek aldıkları saptanmıştır.

The purpose of this study was to determine the perspectives of teacher leaders on teacher leadership. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group of the research consists of 18 teachers who work in 5 public high schools affiliated to Adana Provincial Directorate of National Education in the 2019-2020 academic year. Teacher leaders were determined by other teachers in their schools. In the study, the data were collected by using semi-structured interview technique with “Teacher Leader Interview Form.” The results of the study revealed that most of the teacher leaders had the characteristics of effective communication with others, helping others and being active at school. As a result of the study, the characteristics that should be in the teacher leader were listed as effective communication, professional competence, being an exemplary, following innovations, rhetorical skills, helping others, problem solving, approach full of trust and having a corporate culture. Participants stated that teacher leadership barriers are lack of wages, lack of time, taking responsibility, regulations, professional burnout, family problems, professional illiteracy, lack of motivation and ineffective communication. The vast majority of participants stated that their schools help them to lead and they have effective communication with their administrators. As a result of the research, it was determined that the teacher leaders got support from their colleagues and administrators in leadership.