Samiri Tevratı’nın kökenine dair araştırmalar üzerine bir değerlendirme

Abstract

Samiri Tevratı’nın tarihsel olarak incelenmesi, hem kutsal metinlerin geçirdiği değişim ve dönüşüm süreçlerini anlamak açısından hem de aynı bölgede neşet etmiş olsa da farklı dini yorumlara sahip toplulukların kendi kimliklerini nasıl şekillendirdiklerini anlamak açısından önem taşımaktadır. Samiri topluluğu tarafından kutsal kabul edilen bu Tevrat’ın kökenine ilişkin çeşitli teoriler bulunmaktadır. Samiriler tarafından en eski ve saygın nüshalardan biri olduğu kabul edilen Abişa Nüshası üzerinde yapılan araştırmalar bu topluluğun kutsal metinleri koruma ve nesilden nesile aktarma hususunda nasıl bir yol izlediğine dair ipuçları vermektedir. Bu çalışmada Samiri Tevratı’nın kökenine ilişkin iddialar, Abişa Nüshası ve Ölü Deniz Yazmalarının keşfinden sonraki bilimsel araştırmalar bağlamında tarihsel olarak değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda Samiri Tevratı’nın yazım süreci, tarihsel gelişimi ve korunma yöntemleri, Yahudi kutsal metin geleneklerinden Masoretik Metin, Septuagint ve Ölü Deniz Yazmaları gibi metinlerle karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Ölü Deniz Yazmaları Samiri Tevratı’nın kökenleri üzerine yapılan araştırmalara büyük katkı sunmaktadır. Araştırmamızda Samiri Tevratı’nın Septuagint ve Ölü Deniz Yazmaları ile olan benzerlikleri incelenirken, onun Masoretik Metin’den türetildiğine ilişkin iddialar yeniden değerlendirilecektir

A historical assessment of the Samaritan Pentateuch is important both for understanding the processes of change and transformation that sacred texts has been through and for exploring how communities with different religious interpretations, though originating from the same region, shape their identities. Various theories exist regarding the origins of this Torah, which is considered sacred by the Samaritan community. Research on the Abisha Scroll, regarded by the Samaritans as one of the oldest and most revered manuscripts, provides insights into the methods this community has employed to preserve and transmit its sacred texts across generations. In this study, claims concerning the origin of the Samaritan Pentateuch are evaluated historically within the context of scholarly research conducted aer the discovery of the Abisha Scroll and the Dead Sea Scrolls. Accordingly, the writing process, historical development, and preservation methods of this text will be examined in comparison with Jewish sacred text traditions such as the Masoretic Text, the Septuagint, and the Dead Sea Scrolls. The Dead Sea Scrolls make a significant contribution to research on the origins of the Samaritan Pentateuch. In our study, while examining the similarities of the Samaritan Pentateuch with the Septuagint and the Dead Sea Scrolls, we will reevaluate claims that it is derived from the Masoretic Text.