2010 Cilt 24 Sayı 2
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Open Access Kimyasal katkı maddeleri ve tarım ilaçları kullanılmadan şark tipi tütünler ile doğal sigara üretiminin insan sağlığı açısından önemi(Uludağ Üniversitesi, 2010) Oral, Hasan Selçuk; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü.Sigara üreticileri, sigara içen insanların tercihlerini göz önüne alarak ürün yelpazelerini genişletmişler ve daha büyük tüketici kitlesine ulaşmışlardır. Amerikan blend tipi katkılı sigara üretim teknikleri, değişik şekillerde işlenmiş ve içimleri düzeltilmiş sigaralar üretmeye imkan vermektedir. Bu tip üretim tekniğinde yaprak tütünler çeşitli yapay kimyasal katkı maddeleri kullanılarak soslandırılmaktadır. Yapay kimyasal katkı maddeleri kullanılmak suretiyle tütün zenginleştirildiğinden, sigara içilirken oluşan duman faz içiciye daha fazla doyum sağlamaktadır. Ancak bu durumda sigara içicisi yalnızca tütünün içerdiği katran ve nikotin gibi maddeleri bünyesine almakla kalmamakta, kimyasal katkı maddelerini de solunum yoluyla bünyesine almaktadır. Tütün tarımı sürecinde ve hasat edilmiş tütün yapraklarının depolanması aşamasında tarım ilacı kullanılmamasının, bunlardan üretilen sigaraları tüketen tiryakilerin sağlığı açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Kanserojen etkisi olduğu kanıtlanan yapay katkı maddeleri insan sağlığı açısından sakıncalar içermektedir. Sigara içmek insanlar için aynı zamanda psikolojik bir eylemdir. Dolayısıyla daha zararlı olan katkılı tip sigaralar yerine kimyasal katkı maddeleri kullanılmadan üretilmiş doğal sigaraların tüketilmesi sağlık açısından daha az sakıncalar ortaya koymaktadır.Item Open Access Akar ve böceklerde pestisitlerin detoksifikasyonunda rol oynayan enzimler(Uludağ Üniversitesi, 2010) Yorulmaz, Sibel; Ay, RecepTarımda zararlı böceklerin savaşımında uygulamasının kolay olması ve kısa sürede etki göstermesi nedeniyle diğer savaşım yöntemlerine göre daha çok kimyasal savaşım tercih edilmektedir. Ancak zararlılara karşı pestisitlerin bilinçsiz kullanımı sonucunda doğal dengenin bozulması, çevre kirliliği, yararlı böceklerin olumsuz etkilenmesi ve zararlıların bunlara direnç kazanması gibi birçok problem ortaya çıkmaktadır. Buna ilaveten pestisitlere çoklu ve çapraz direnç kazanmış zararlılarda aynı veya farklı gruptan ilaçlar da etki göstermemekte ve böceğin savaşımı zorlaşmaktadır. Bu makalede, zararlıların savaşımında yaygın kullanılan insektisitlere karşı gelişen fizyolojik direnç mekanizmaları ve böcek vücudunda bulunan esteraz, glutatyon S-transferaz ve P450 monooksigenaz gibi bazı detoksifikasyon enzimlerin aktivitelerinin artışlarının direnç gelişimi ile ilişkileri incelenmiştir.Item Open Access Kestane gal arısı Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae) üzerine bir inceleme(Uludağ Üniversitesi, 2010) Coşkuncu, Kıymet SenanKestane gal arısı Dryocosmus kuriphilus Yasumatsu (Hymenoptera: Cynipidae), dünya kestane üretimi için en ciddi tehditlerden biri olarak görülmektedir. Kestane gal arısı, galler oluşmasına neden olarak sürgünlerin büyümesini, meyve üretimi azaltır ve sürgün ölümlerine neden olur. Ayrıca, D. kuriphilus Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Organizasyonu (EPPO) tarafından bir karantina etmeni olarak sınıflandırılmaktadır. Bu tür Japonya, Kore, ABD, Nepal ve Avrupa boyunca hızlı bir şekilde yayılmaktadır. D. kuriphilus henüz ülkemizde tespit edilmemesine rağmen, bu zararlıya karşı gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.Item Open Access Tohum çimlenmesi ve bitki büyümesi üzerinde etkili olan çevresel faktörler ve bazı ön uygulamalar(Uludağ Üniversitesi, 2010) Karakurt, Halil; Aslantaş, Rafet; Eşitken, AhmetBitki yetiştiriciliğinde ilk aşama tohum ekimi ve çimlendirilmesidir. Bu işlemden sonra tohum çimlenmesinin başlaması ve devam etmesi farklı bitki tür ve çeşitlerin tohumlarının niteliği ve özel isteğine göre değişmekle birlikte önemli çevresel faktörlerin (su, sıcaklık, oksijen ve ışık) istenen seviyede ortamda bulunmasına bağlıdır. Bunun yanı sıra, tohum ekiminden sonra çeşitli teknik hatalar ve tohumun iç ve dış yapısından kaynaklanan çeşitli faktörler nedeniyle çimlenme ve fide çıkışında gecikme veya çimlenmenin oluşmaması gibi olumsuzluklar ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu çalışmada tür ve çeşitlere göre değişmekle birlikte tohumların çimlendirilmesi için uygun ortam oluşturmak veya kontrollü şartlarda tohum çimlenmesini ve buna bağlı olarak dolaylı şekilde bitki büyümesini olumlu yönde etkileyen çeşitli uygulamalar (osmo ve hidro priming, düşük ve yüksek sıcaklık uygulamaları, çeşitli bitki büyümesinde etkili hormon uygulamaları, su ile ıslatma ve kurutma uygulamaları, bazı kimyasala maddeler ile uygulama, sıvı ekim uygulaması, bu uygulamaların kombinasyonları ve diğer bazı özel uygulamalar gibi) ve konuda yapılmış araştırmalarda kullanılan özel teknikler ve elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra çeşitli canlılar üzerinde olumsuz etkisi bilinen bazı maddelerin (sigara dumanı, fenol, naftanol gibi) tohum çimlenmesi ve bitki gelişimi üzerine etkileri de ele alınmıştır.Item Open Access Farklı kesim ağırlığı, genotip ve cinsiyetin etlik piliçlerde göğüs eti duyusal özelliklerine etkisi(Uludağ Üniversitesi, 2010) Aksoy, Tülin; Önenç, Alper; Narinç, Doğan; Cürek, Deniz İlaslan; Yapıcı, Nilgün; Baylan, DiydemBu çalışma; farklı kesim ağırlığı, genotip ve cinsiyet faktörlerinin etlik piliçlerde göğüs eti duyusal özellikleri üzerine etkilerini saptamayı hedeflemiştir. Yavaş- (YG) ve hızlı-gelişen (HG) etçi civcivler (Sasso ve Cobb-308) yer bölmelerinde (12 piliç/m2 ) beslenmiştir. Piliçler düşük, orta ve yüksek canlı ağırlıkta (1.5, 2 ve 2.5 kg) kesime sevk edilmişlerdir. Söz konusu ağırlıklara HG’ler 41., 53. ve 58.; YG’ler ise 62., 73. ve 82. günlerde ulaşmışlardır. Farklı kesim ağırlığındaki her iki genotipten 20’şer (10 erkek, 10 dişi) karkas lezzet paneli için rasgele seçilmiştir. Bunların sağ göğüs etleri derisiz olarak ayrılmış ve tüketici paneline dek -18ºC’de tutulmuştur. Toplam 120 adet göğüs eti çözdürülmüş ve iki taraflı pişirme özelliğine sahip ızgarada, alüminyum folyo arasında pişirilmiştir. Pişirilen örnekler 80 kişiden oluşan bir tüketici paneline sunulmuştur. Panelistler, örnekleri koku, yumuşaklık, tat ve genel beğeni bakımından 10 puan üzerinden (1=aşırı kötü, 10=mükemmel) değerlendirmişlerdir. Koku bakımından yüksek kesim ağırlığına sahip grup daha fazla beğenilmiştir (P<0.05). Kesim ağırlığı, etin yumuşaklığı ile genel beğeniyi de etkilemiştir (P<0.05), en düşük ortalamalar 1.5 kg’lık gruplarda saptanmıştır. Dişilerden elde edilen etler daha yumuşak bulunmuştur (P<0.01). Hem genotip, hem de kesim yaşı ile interaksiyonu; yumuşaklık, tat ve genel beğeniyi etkilemiştir (P<0.01); yüksek kesim ağırlığında YG’ler, düşük ve orta kesim ağırlığında HG’ler daha yüksek değerler göstermişlerdir.Item Open Access Bazı tritikale hatlarının kalite özellikleri ve ekmek yapımında kullanılma olanaklarının araştırılması(Uludağ Üniversitesi, 2010) Kınabaş, Samet; Yelbey, Serpil; Çiftçi, Esra Aydoğan; Yağdı, Köksal; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.Bu çalışma Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde yetiştirilen, CIMMYT kökenli tritikale hatlarının melezlenmesiyle elde edilen ileri kademe ıslah hatlarının kalite özelliklerini ve ekmek yapımında kullanılma olanaklarını incelemek üzere yapılmıştır. Çalışmada 6 farklı anaç ve bu anaçların melezlenmesiyle elde edilen 28 melez hat arasından üstün verim ve verim özellikleri gösterdiği tespit edilen 5 melez hat ile Nörtingen ve Eronga-83 çeşitleri deneme materyali olarak kullanılmıştır. Araştırmanın tarla denemeleri 2005–2006 ve 2006–2007 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde, kalite analizleri ise Beyab Gıda Mühendislik Ürünleri San. ve Tic. Ltd, Bursa şirketine ait laboratuarda yapılmıştır. Kalite kriterleri olarak 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, gluten içeriği, normal (N.S) ve uzatmalı (U.S) sedimentasyon, düşme sayısı (FN), kül, alveograf özelliklerinden enerji (W), direnç (P), elastikiyet (L) ve direnç/elastikiyet (P/L) özellikleri incelenmiştir. İki yıllık birleştirilmiş varyans analizi sonuçlarına göre incelenen tüm özellikler bakımından genotipler arasında % 1 olasılık düzeyinde istatistiksel önemlilik saptanmıştır. Birleştirilmiş verilere göre; hektolitre ağırlığı için 66.11-72.57 kg/hl, 1000 tane ağırlığı için 43.4-52.2 g., normal ve uzatmalı sedimentasyon için sırasıyla 16.84-20.17 ml ve 15.84-23.34 ml, düşme sayısı (FN) için 83.00-214.2 sn, kül için % 0.75-1.23, enerji (W) için 30.67 10-4 - 74.17 10-4 J, direnç (P) için 36.17 - 77.34 mm, elastikiyet (L) için 25.51-50.01 mm ve direnç/elastikiyet (P/L) 0.91-3.01 arasında ortalama değerler belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, incelenen tritikale hatlarından ve çeşitlerinden elde edilen unların kalite özelliklerinin çok zayıf özellikler gösterdiği saptanmıştır. Bu niteliklerine göre, tritikale ununun kabarma istenmeyen un mamulleri olan bisküvi, kuru pasta, kahvaltılık ürünler, kadayıflık vb. yapımında değerlendirilebileceği ya da buğday unu ile belirli oranlarda paçal yapılarak değerlendirilmesinin uygun olacağı kanısına varılmıştır.Item Open Access The research of the combining ability of agronomic traits of bread wheat in F1 and F2 generations(Uludağ Üniversitesi, 2010) Çiftçi, Esra Aydoğan; Yağdı, Köksal; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.This study was carried out between 2004-2007 vegetation periods at the experiment fields of Uludağ University Faculty of Agriculture, Agricultural Application and Research Center. In this study 5 advanced breeding lines and 3 bread wheat cultivars that have adapted to the region and their F1 and F2 crosses that have been obtained by Line x Tester crossing of these have been used as material. In the research, the plant height, spike length, number of spikelets/spike, number of grains/spike, grain weight/spike and 1000 kernel weight were researched for combining abilities. According to the traits in both F1 and F2 generations show that non-additive gene effects play a role on the heredity of these traits. For most of the researched traits, appropriate parents and crosses were determined for all the traits, this shows that this cross population can be used to obtain desired bread wheat for future generations.Item Open Access Balıkesir koşullarında sera ısı gereksinimlerinin belirlenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2010) Genç, Önder; Yüksel, Ahmet Nedim; Şişman, Can Burak; Gezer, ErhanSeralar bitkilerin yetişme periyodunda uygun iklim şartlarını optimum düzeyde sağlayan kontrollü yetiştirme ortamlarıdır. Soğuk gün ve gecelerde sera içerisinde bitkiler için uygun sıcaklık değerlerinin oluşturulması seraların ısıtılması ile mümkündür. Bu çalışmada, Balıkesir ilindeki mevcut bir seranın ve yöreye uygun sera modellerinin ısı gereksinimleri hesaplanmış, hesaplanan ısı gereksinimlerini karşılayacak farklı yakıt miktarları ve maliyetleri belirlenmiş ve yöreye uygun sera modelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla yaygın olarak kullanılan üç farklı sera örtü malzemesi seçilmiş ve sera iç sıcaklığının 10°C ve 20°C de tutulması için gerekli ısı gereksinimleri ve yakıt giderleri hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda çift katlı (PE) plastik örtü malzemesi kullanılması halinde seralarda ısı ihtiyacının en az olduğu tespit edilmiştir. Seraları ısıtmak amacıyla yerli linyit kömürü ve ithal Sibirya kömürünün yakıt olarak tercih edilmesi durumunda daha ekonomik bir yetiştiriciliğin yapılabileceği ortaya konulmuştur.Item Open Access Oğul otu (Melissa officinalis L.) yetiştiriciliğinde farklı bitki sıklıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi(Uludağ Üniversitesi, 2010) Kaçar, Oya; Göksu, Erdinç; Azkan, Nedime; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.Bu çalışma, Bursa ekolojik koşullarında oğul otu (Melissa officinalis L.) yetiştiriciliğinde farklı bitki sıklıklarının bazı tarımsal özellikler ile uçucu yağ oranı üzerine etkisini belirlemek amacı ile Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme alanlarında 2002, 2003 ve 2004 yıllarında yürütülmüştür. Araştırma Tesadüf Blokları deneme desenine uygun olarak 3 tekrarlamalı kurulmuş ve 3 farklı bitki sıklığı (50x30 cm, 50x40 cm, 50x50 cm) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre bitki sıklığının azalması incelenen özellikleri olumlu yönde etkilemiştir. Yıllara göre sırası ile en uzun bitki boyu (45.0, 70.4, 61.5 cm), yaş herba verimi (2650, 1510.7, 1220 kg/da), drog herba verimi (790.2, 690.5, 478.2 kg/da), drog yaprak verimi (533.1, 515.4, 334.8 kg/da) ve toplam uçucu yağ verimi (0.856, 0.364, 0.255 I/da) 50x50 cm bitki sıklığından elde edilmiştir. Genel olarak bitki sıklıklarının yapraktaki uçucu yağ oranı (% 0.067-0.158) üzerine bir etkisi görülmemiştir. Çalışmanın sonucunda, yüksek drog yaprak ve uçucu yağ verimi için 50x50 cm bitki sıklığının Bursa ve benzer ekolojilerde oğul otu tarımı için uygun olduğu sonucuna varılmıştır.Item Open Access Mantarda farklı ön soğutma yöntemlerinin işletim ve kalite özellikleri üzerine etkisi(Uludağ Üniversitesi, 2010) Işık, Eşref; Akbudak, Bülent; İzli, Nazmi; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarım Makinaları Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Bahçe Bitkileri Bölümü.Sebze ve meyvelerde hasattan sonra oluşan bozulmaların önlenmesi için, ürünlerin derimden hemen sonra soğutulmaları gerekmektedir. Soğutma işlemi, ürünü soğuk hava depolarına ya da pazara ulaştırıncaya kadar ön soğutma yöntemleriyle gerçekleştirilir. Ön soğutma ürünün özelliklerine göre genel olarak üç farklı yöntemle yapılır. Bu yöntemler; hava akımıyla ön soğutma, suyla ön soğutma ve vakumla ön soğutma yöntemleridir. Bu çalışmada, mantarın hava akımıyla, suyla ve vakumla ön soğutulması sırasında ortaya çıkan soğuma hızı, enerji tüketimi, ağırlık, renk ve genel görünüm parametrelerindeki değişimler araştırılmıştır. Denemeler sonucunda, her üç yöntem arasında soğutma hızı açısından en uygun değerler vakumla soğutulan mantarlardan elde edilirken, enerji tüketimi açısından havayla soğutulan mantarlardan elde edilmiştir. Havayla soğutulan mantarlarda %1.9, vakumla soğutulan mantarlarda %2.5 ağırlık azalması gözlenirken suyla soğutulan mantarlarda %11.6 ağırlık kazancı gözlenmiştir. Genel görünüm değerlerine göre en uygun değerler su ve vakumla soğutulmuş mantarlardan elde edilmiştir.Item Open Access A research on the composition of pomegranate molasses(Uludağ Üniversitesi, 2010) İncedayi, Bige; Tamer, Canan Ece; Çopur, Ömer Utku; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Gıda Mühendisliği Bölümü.In this study, seven different brands of pomegranate molasses purchased from the local markets of Bursa, Turkey, were analyzed for the chemical components, some of which are important for nutrition and health. Four samples were found to contain glucose syrup, one of which was found to have very high amount of hydroxymethylfurfural (1524.98 mg/kg). Analyses showed that protein, invert sugar, total sugar and total polyphenol contents of the samples were ranged 0.08-1.54 g/100g, 21.60-57.60 g/100 g, 44.80 - 65.3 g/100 g and 551.61-9695.17 mg/kg, respectively, while the antioxidant activity of the samples were found to be between 0 to 46.31%. The samples were also found rich in minerals e.g. potassium (450-4700 mg/100g), calcium (71.88-1803.63 mg/100g), magnesium (7.48-409.10 mg/100g) and iron (1.05-22.99 mg/100g). As some of the components were found in more amounts than the limits of the relevant standard, it is suggested that the production techniques for pomegranate molasses should be improved and optimized.Item Open Access Water-yield relationships in deficit irrigated potato(Uludağ Üniversitesi, 2010) Ayas, Serhat; Korukçu, Abdurrahim; Uludağ Üniversitesi/Yenişehir İbrahim Orhan Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.This study was conducted in Yenişehir, Bursa between 2004 and 2005 so as to investigate the effect of water deficiency applied in different growth periods of potato on yield and quality parameters. In this study, ten different irrigation treatments in four different growth periods (vegetative growth, tuber formation, tuber bulking and ripening) of potato plant (Solanum Tuberosum L, Hermes) were formed and the yield and quality parameters obtained from these treatments were evaluated. Depending on the treatments, the amount of irrigation water applied to the plants ranged between 345 and 585 mm in the first year, and between 286 and 485 mm in the second year and plant water consumption varied between 399 and 655 mm in the first year and between 370 and 646 mm in the second year. Yield, average tuber weight, average tuber diameter, average tuber size, tuber dry matter ratio, tuber starch ratio, the number of tubers per plant, the number of main stems per plant, tuber peel ratio, the rate of marketable tuber ratio and plant height values were found statistically significant. In both of the years, the highest levels of yield were obtained as 32.3 t ha-1 and 35.0 t ha-1 in the treatments in which full irrigation was conducted in all growth periods, while the lowest levels of yield were obtained as 12.1 t ha-1 and 10.9 ha-1 in the treatments in which 50% water deficiency was applied in all growth periods respectively. Water- yield relationship factor (ky) was found as 0.909 on average. The highest values of water use efficiency (WUE) and irrigation water use efficiency (IWUE) were obtained as 5.23 and 4.35 respectively only in the treatment in which deficit irrigation was given only in ripening period and full irrigation was applied in the other periods.Item Open Access Farklı tuz konsantrasyonlarının Türkiye’de yetiştirilen bazı domates genotiplerinin çimlenmesi üzerine etkileri(Uludağ Üniversitesi, 2010) Turhan, Ahmet; Şeniz, Vedat; Uludağ Üniversitesi/Mustafa Kemal Paşa Meslek Yüksek Okulu.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Bahçe Bitkileri Bölümü.Bu araştırma, farklı tuz konsantrasyonlarının (Kontrol, 8 ve 12dS/m) bazı domates genotiplerinin çimlenmesi üzerine olan etkilerini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Çimlendirme testleri, tesadüf parselleri deneme desenine uygun olarak 6 tekerrürlü ve her tekerrürde 100 adet tohum olacak şekilde yürütülmüştür. Çimlendirme sabit sıcaklık ve nem koşulları altında yapılmıştır. Denemede tohumların çimlenme yüzdeleri (%) incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, farklı tuz konsantrasyonlarının çimlenme yüzdesi üzerine önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir. Tüm genotiplerde çimlenme, tuz dozlarındaki artış ile birlikte önemli miktarda azalmıştır. Bu azalmalar tuz dozlarına ve genotiplere göre değişim göstermiştir. En yüksek çimlenme kontrol uygulamasından elde edilmiş ve tuz dozlarının artması ile azalmıştır. Diğer genotipler ile karşılaştırıldığında artan tuz konsantrasyonunun 40395, 47865, 40443, 47839 genotiplerinin çimlenme yüzdesini daha az düşürdüğü görülmüştür. Diğer deyişle, 40395, 47865, 40443, 47839 genotipleri çimlenme aşamasında artan tuz konsantrasyonlarından daha az etkilenmiştir.Item Open Access Aerodynamic performance of some wind turbine rotor models(Uludağ Üniversitesi, 2010) Vardar, Ali; İzli, Nazmi; Kurtulmuş, Ferhat; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarım Makinaları Bölümü.In this study, power coefficients of miniature wind turbine rotors produced by using NACA profiles were determined. To this end, an open system for wind turbine rotor model was established. In this test system power values of the wind that reach to each of the rotor form and tip speed ratios of each rotor form were indicated. With the help of these data, power coefficients of each rotor form were calculated. It was found that power coefficient values that were obtained in the study changed between 0,316 and 0,416. It was determined that 4-bladed rotors that were produced by using NACA 4415 and NACA 5317 profiles, having 0 degree twisting angle and approximately 10 degrees binding angle, had the highest ideal power coefficient values.