Öğretmenlerin duygusal emek ve iş doyumları arasındaki ilişkide iş yeri maneviyatı ve işe angaje olmanın aracı rolünün incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin duygusal emek düzeyleri, iş yeri maneviyatı ve işe angaje olmalarının iş doyumu ile ilişkisini incelemek ve duygusal emek ve iş doyumu arasındaki ilişkide iş yeri maneviyatı ve işe angaje olmanın aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Bunun yanında duygusal emek, iş yeri maneviyatı, işe angaje olma ve iş doyumunun cinsiyete, kurumdaki çalışma süresine, öğrenim düzeyine ve çalışılan kademeye göre farklılaşıp farklılaşmadığının araştırılması çalışmanın bir diğer amacıdır. Çalışma grubu Türkiye’nin farklı yerlerinde ve farklı kademelerinde görev yapan 356 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Duygusal Emek Ölçeği, İş Yeri Maneviyatı Ölçeği, Ultra Kısa İşe Angaje Olma Ölçeği ve Minnesota İş Doyumu Ölçeği kullanılarak katılımcılardan toplanmıştır. Demografik değişkenlere göre gruplar arası farklılıkları belirlemek için t testi ve tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Değişkenler arası korelasyonu belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Yordama etkisinin belirlenmesi için çoklu regresyon analizi yapılmış ve aracı değişken analizi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre duygusal emeğin doğal duygular boyutu cinsiyete göre, yüzeysel rol yapma boyutu bulunulan kurumda çalışma süresine göre ve çalışılan kademeye göre; iş yeri maneviyatının gizemli deneyim ve manevi bağ boyutu çalışılan kademeye göre; işe angaje olma çalışılan kademeye göre; iş doyumunun tüm boyutları öğrenim düzeyine göre farklılaşmaktadır. Yapılan analiz sonuçlarına göre duygusal emek ölçeği ile iş yeri maneviyatı ölçeği arasında, duygusal emek ölçeği ile işe angaje olma ölçeği arasında, duygusal emek ile iş doyumu ölçeği arasında, iş yeri maneviyatı ölçeği ile iş doyumu ölçeği arasında, iş yeri maneviyatı ölçeği ile işe angaje olma ölçeği arasında ve işe angaje olma ölçeği ile iş doyumu ölçeği arasında pozitif yönlü ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yordama etkisi kapsamında duygusal emek, iş yeri maneviyatı ve işe angaje olmanın iş doyumunu yordadığı ortaya konmuştur. Aracılık rolünü belirlemek için yapılan analizde ise iş yeri maneviyatının ve işe angaje olmanın tam aracı rolü olduğu belirlenmiştir.The aim of this study is to examine the relationship between teachers' emotional labour levels, workplace spirituality and work engagement with job satisfaction and to examine the mediating role of workplace spirituality and work engagement in the relationship between emotional labour and job satisfaction. In addition, another aim of the study is to investigate whether emotional labour, workplace spirituality, work engagement and job satisfaction differ according to gender, working time in the institution, education level and level of employment. The study group consists of 356 teachers working in different places and at different levels in Turkey. Data were collected from the participants using Personal Information Form, Emotional Labour Scale, Workplace Spirituality Scale, Ultra Short Job Engagement Scale and Minnesota Job Satisfaction Scale. According to demographic variables, t-test and one-way analysis of variance were used to determine the differences between groups. Pearson correlation coefficient was used to determine the correlation between variables. Multiple regression analysis was performed to determine the predictive effect and mediating variable analysis was applied. According to the results obtained, the natural emotions dimension of emotional labour differs according to gender, the superficial role-playing dimension differs according to the working time in the current institution and the level of employment, the mysterious experience and spiritual bond dimension of workplace spirituality differs according to the level of employment, work engagement differs according to the level of employment, and all dimensions of job satisfaction differ according to the level of education. According to the results of the analysis, it was concluded that there is a positive relationship between emotional labour scale and workplace spirituality scale, between emotional labour scale and work engagement scale, between emotional labour and job satisfaction scale, between workplace spirituality scale and job satisfaction scale, between workplace spirituality scale and work engagement scale and between work engagement scale and job satisfaction scale. Within the scope of prediction effect, it was revealed that emotional labor, workplace spirituality and work engagement predicted job satisfaction. In the analysis conducted to determine the mediating role, it was determined that workplace spirituality and work engagement had a full mediating role.