Bursa’da kışlık olarak yetiştirilebilecek nohut (Cicer arietinum L.) hatlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Bursa ili ekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilebilecek bazı nohut hatlarının tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacı ile 2001-2002 ve 2003-2004 vejetasyon döneminde Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde yürütülmüştür. Çalışmada ICARDA’dan sağlanan CIF4N-MR-2001 nohut deneme programından tane verimi ve tane iriliği performanslarına göre 26 hat arasından seçilen 5 hat ve CIEN-W2-2001 nohut deneme programından 35 hat arasından seçilen 5 hat bitki materyali olarak kullanılmıştır. Kontrol olarak Canıtez-87 nohut çeşidi, daha önceki çalışmalarda ümitvar olarak belirlenen ICARDA kaynaklı ILC-114 nolu hat ve Yerli olarak adlandırılan populasyon kullanılmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırma sonucunda denemede kullanılan hatların tarımsal özellikleri göz önüne alındığında, 1000 tane ağırlığı ve tane verimi bakımından kontrol olarak kullanılan Canıtez-87 (459.1 g 177.5 kg/da), ILC-114 (450.0 g, 283.2 kg/da) ve Yerli populasyona (473.6 g, 226.0 kg/da) 1000 tane ağırlığı bakımından yakın değerler veren, tane verimi bakımından ise yüksek değerlere sahip 22219/E (445.4 g, 3271 kg/da) ve 22229/E (421.7 g, 325.9 kg/da), 22117/E (410.7 g, 362.4 kg/da) nolu hatların Bursa ekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilebilecek ümitvar hatlar olduğu saptanmıştır.

This study was carried out in order to determine the lines that can be grown in winter, during the vegetation periods 2001-2002 and 2003- 2004 at The Uludağ University, Application and Training Center of the Agricultural Faculty, Bursa. According to the yield and yield components, 5 lines selected from 26 lines supplied from chickpea research program CIF4N-MR-2001, 5 lines selected from 35 lines from CIEN-W2-2001 supplied by ICARDA and three checks, namely Canıtez-87 variety, ILC-114 line, proved to be a good prospect and supplied by ICARDA, and the population called Yerli were used in this study. Field experiment was done with completely randomized block design and three replications were applied. As the result of the study; it was concluded that the lines 22219/E (445.40 g, 327.08 kg/da), 22229/E (421.67 g, 325.86 kg/da), 22117/E (410.73 g, 362.37 kg/da) that had closer seed size to and higher seed yield than Canıtez-87 (459.10 g 177.50 kg/da), ILC-114 (450.00 g, 283.20 kg/da) and Yerli population (473.60 g, 226.00 kg/da) could be sown in winter in Bursa.