Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerler bağlamında EBA’daki Gezgin ile Meraklı çizgi filminin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, EBA platformunda yayınlanan Gezgin ile Meraklı çizgi filminin 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Ortak Metninde yer alan değerler bağlamında ne şekilde verildiğinin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Gezgin ile Meraklı çizgi filminin EBA’da bulunan 13 bölümünden elde edilmiştir. İlgili veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Araştırma bulguları incelendiğinde en fazla işlenen değerlerin saygı, sevgi, dostluk, vatanseverlik, yardımseverlik ve çalışkanlık değerleri olduğu görülürken adalet, mahremiyet ve dürüstlük değerlerinin en az yer verilen değerler arasında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Özgürlük ve temizlik değerlerine ise yer verilmediği görülmektedir. İlgili değerlerin sunum şekilleri incelendiğinde değerlerin ağırlıklı olarak sözel şekilde işlendiği görsel ve sözel-görsel sunumlara daha az yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulgularına Erdem-DeğerEylem tablosu bağlamında bakıldığında sunulan 20 değerden 18’ini içerdiği, üç çatı değeri içerisinden en fazla saygı değerine yer verildiği, huzurlu aile ve topluma hizmet eden değerlerin daha sık işlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, Gezgin ile Meraklı çizgi filminin Ortak Metinde yer alan değerler ile çoğunlukla ilişkilendirildiği bu nedenle eğitsel bir materyal olarak kullanılabileceği söylenebilir. Ayrıca EBA platformu aracılığı ile sunulan farklı çizgi film içeriklerinin analizinin yapılması önerilebilir.

The principal objective of this investigation is to ascertain the extent to which, and the manner in which, the values articulated in the Common Framework of the 2024 Türkiye Century Maarif Model Curriculum are embedded within the animated series Gezgin ile Meraklı (The Traveler and the Curious), disseminated via the EBA platform. This inquiry adopts a qualitative research paradigm, specifically utilising the document analysis technique. The corpus for analysis comprised thirteen episodes of the series hosted on the EBA platform, which were subjected to a rigorous descriptive analysis. The analysis revealed that the values most prominently foregrounded were respect, love, friendship, patriotism, altruism, and industriousness. Conversely, justice, privacy, and honesty emerged as the least emphasised, while the values of freedom and cleanliness were entirely absent. In terms of modes of representation, the conveyance of values occurred predominantly through verbal articulation, with visual and integrated verbal–visual modalities being employed to a markedly lesser degree. When interpreted through the lens of the Virtue–Value–Action framework, the findings indicate that eighteen of the twenty identified values were represented, with respect receiving the greatest emphasis among the three overarching values. Furthermore, the thematic domains of harmonious family life and service to society appeared with notable frequency. It is concluded that Gezgin ile Meraklı encapsulates the majority of the values prescribed in the Common Framework and, accordingly, may serve as a viable pedagogical instrument. In light of these findings, it is recommended that analogous content analyses be undertaken for other animated productions disseminated through the EBA platform.